Aldundiak Igeldoko Toki Entitate Txikia eratzea onartu du

Gipuzkoako Foru Aldundiko Diputatuen Kontseiluak Igeldoko Toki Erakunde Txikiaren eraketa onartu du, eta 2021ean Donostiako Udalaren ekimenez hasi zen prozesuari amaiera eman dio honela. Erabaki hau "errekonozimendu historikoa" da, eta honela, Irune Berasaluze foru bozeramailearen hitzetan, "herriak bere garapenean jarraituko du, bere berezitasuna aintzat hartuta eta bere kudeatzeko gaitasuna indartuz".

Berasaluzek urrats historiko honen garrantzia azpimarratu du: "Gaur Igeldoren nortasun propioan eta autogestiorako borondatean errotuta dagoen aldarrikapena errealitate bihurtzen da. Toki-erakunde txiki hau eratzeak kidego sentimenduak aitortzea dakar, eta komunitatea indartzeko funtsezko tresna da". Hemendik aurrera, Igeldok bere gain hartuko ditu eskumen propioak, datozen lau urteetan hainbat bloketan antolatuta.

Eneko Goia, Donostiako alkateak nabarmendu duenez, "gaur eman den urratsa erabakigarria da azken urteetan egindako bidean. Igeldoko bizilagunek gertuko administrazio bat eta jasotzen dituzten zerbitzuak hobetzeko tresna bat izateko nahiari erantzuna ematen zaio".

Eratzeko administrazio-prozesua 2021eko maiatzean hasi zen formalki, Donostiako Udaleko Osoko Bilkurak justifikazio-azterlana egiteko lantalde bat sortzea onartu zuenean. Espediente hori 2024ko apirilean aurkeztu zioten Foru Aldundiari, eta, urrian osatu ondoren, gaur goizean jaso du behin betiko ebazpena.

Eskumen progresiboak

Donostiako ipar-mendebaldean 10.152.626 metro koadroko azalera hartzen duen toki-erakunde txiki berriak lau fasetan egituratutako prozesu mailakatu batean kudeatuko ditu bere eskumenak. Lehen fasean, eratu zenetik eta lehen bi urteetan, Igeldok hainbat zeregin kudeatuko ditu, besteak beste, bide publikoak, parkeak, lorategiak, argiteria, eraikin publikoen mantentze-lanak, kultura eta euskara sustatzea, kirol jarduerak eta administrazio orokorra. Lau urteko bigarren blokean, hirigintza, etxebizitza, ingurumena eta Igeldoko errepide orokorra bezalako arloetara zabalduko du bere kudeaketa. Udalinfo eta gizarte zerbitzuak Igeldorantz deszentralizatuko dira eratu eta urtebetera, baita zeharkako zerbitzuak ere, hala nola administrazio elektronikoa, gardentasuna, egoitza fisikoa eta elektronikoa.

Prozesu hori batzorde kudeatzaile batek zuzenduko du hasiera batean, eta Aldundiarekin eta Donostiako Udalarekin lankidetza estuan arituko da. Hurrengo udal hauteskundeen ostean, Auzo Batzar batek ordezkatuko du batzorde hori, eta bere gain hartuko du eskumenak garatzeko eta Auzo Alkatea aukeratzeko ardura.

Foru bozeramaileak nabarmendu duenez, "Igeldoko Toki Entitate Txikia sortzeak ere helburu horren alde lan egin duten pertsonekiko konpromisoa islatzen du". "Administrazio-egitura berri horri esker, Igeldok erabat garatu ahal izango du bere burua, eta Gipuzkoak lurraldearen tamaina txikiagoko herrien garapen iraunkorrarekin duen konpromisoa indartuko du".

MUBIL: Enpresentzako deialdia zabalik

MUBIL Fundazioak, Mugikortasun Adimendun eta Jasangarriaren Poloaren esparruan, sektore horretan interesa duten enpresak Eskusaitzeta industrialdean (Donostia) dagoen MUBIL District-en ezartzeko oinarriak argitaratu ditu. Egoitza berri hau 2025eko udaberrirako irekitzea aurreikusita dago, eta etorkizuneko mugikortasunaren berrikuntza eta garapen gune bihurtuko da Gipuzkoan. Eskaerak aurkezteko epea 2025eko urtarrilaren 16ra arte egongo da zabalik.

Gipuzkoako Foru Aldundiak 48.000 metro koadroko lursail bat erosi zuen Eskusaitzetan, MUBIL Poloa bultzatzeko. Espazio horretatik, 38.000 metro koadro mugikortasun berriarekin lotutako oinarrizko eragileen ezarpena sustatzeko erabiliko dira, I+Gko proiektuak sustatuz, MUBILekin eta ekosistemako beste eragile batzuekin lankidetzan. Gainerako 10.000 metro karratuek MUBIL Fundazioaren beraren behin betiko instalazioak hartuko dituzte, enpresek bertatik beren jarduera garatu ahal izateko egokitutako eremuekin.

Foru Gobernuaren bozeramailearen arabera, "MUBIL Poloaren estrategia berrikuntza ekosistema ireki bat sortzea da, mugikortasun adimendunean eta jasangarrian lan egiten duten enpresek gaitasunak batu, proiektu bateratuak garatu eta Gipuzkoaren eta Euskadiren lehiakortasuna indartzeko aukera izan dezaten. Espazio honek sinergiak sortzea erraztuko duela espero dugu, eta funtsezko sektore honetan soluzio berritzaileen aurrerapena bizkortzea".

Deialdi honen bidez ezartzen diren enpresez gain, MUBIL District CIDETECeko punta-puntako proiektuen egoitza ere izango da, energia biltegiratzen espezializatutako zentroarekin, mugikortasun iraunkorra garatzeko funtsezkoa baita; TECNALIAk mugikortasunaren hainbat arlotako lau laborategi izango ditu, eta mugikortasun konektatu, kooperatibo eta automatizatuko (CCAM) gune bat izango du, VICOMTECH zentro teknologikoak kudeatua, bai eta MAGMA proiektua ere, CEITekin lankidetzan, eta iraunkortasunean aurrerapen kualitatiboak lortzeko motor elektrikoen ekodiseinuan oinarrituko da.

A-15-eko tunelen azken fasea

Gobernu Kontseiluak onartu egin du A-15 errepidean Belabietako tunela Donostiarako noranzkoan egokitzeko obren lizitazioa, 23.281.917,87 euroko oinarrizko aurrekontuarekin eta 12 hilabeteko egikaritze-epearekin. Irune Berasaluze foru bozeramaileak azaldu duenez, "erabaki honekin A-15eko Gipuzkoako aldeko tunelak egokitzeko lanen azken faseari heltzen diogu". Lanak uda ostean hasiko dira eta 2026ko udazkenean amaitzea espero da. "Jarduketa honekin lurraldearentzat funtsezko azpiegitura bat eguneratzen amaitu dugu, baliabide eta denbora inbertsio handia behar izan duena. Gure helburua funtsezko azpiegitura horiek segurtasun eta eraginkortasun estandar altuenak betetzen dituztela bermatzea da, Europako zuzentarauak ezartzen duen bezala", azpimarratu du bozeramaileak.

Europa barneko garraio-sarearen ardatz estrategiko baten baitan, A-15eko tunelen antzinatasuna eta ezaugarriak direla eta, esku-hartze garrantzitsuak behar izan dituzte azken urteotan. Hala, San Lorentzon, Gorosmendin eta Oindolarren, egindako lanen ondoren, proiektu berri hau Belabietako tunelaren Donostiarako noranzkoan dagoen hodian oinarrituko da, egitura, teknologia eta segurtasun hobekuntzak eginez.

San Lorentzoko tunelaren lanak 2018 eta 2019 urteen artean egin ziren, osoko bilkura lortuz, eta, ondoren, Belabietako tuneleko Iruñarako noranzkoan, lanak 2021 eta 2022 urteen artean egin ziren. Berrikiago, 2023 eta 2024 urteen artean, Gorosmendiko tunela (Iruñearako noranzkoan) eta Oindolar tunela (Donostiarako noranzkoan) berritu ziren. Oindolar eta Gorosmendiko kontrako noranzkoetako obrak 2024ko irailaren amaieran hasi ziren, eta aurreikusitakoaren arabera aurrera doaz, 2025eko udaberrirako aurreikusitako amaierarekin.

Lerradura baten egonkortzea Zarautzen

Aldi berean, Aldundiak GI-2633 errepidean lerradura bat egonkortzeko proiektua onartu du, Zarautz eta Zestoa udalerriak Meagatik lotzen dituen errepide honen 2,455 eta 2,610 kilometro puntuen arteko zatian. Lizitaziorako oinarrizko aurrekontu eguneratua 1,24 milioi eurokoa (BEZ barne) eta 8 hilabeteko gauzatze-epearekin, jarduketa horren helburua da afektatutako eremua sendotzea eta bidearen segurtasuna eta funtzionaltasuna bermatzea. Irune Berasaluze foru bozeramaileak azpimarratu duenez, esku-hartze hau "ezinbestekoa da lurraldeko hiriguneak eta jarduera ekonomikoko guneak lotzen dituen errepide batean arriskuak saihesteko".

Kaltetutako tarteak 155 metroko luzera du, eta pitzadurak, zulatzeak eta galtzadan hondoratzeak izan ditu, bai plataformaren betegarrian, bai azpiko zoruetan. Onartutako proiektuak irtenbide tekniko espezifikoak jasotzen ditu lurra egonkortzeko, errepidearen funtzionaltasuna berrezartzeko eta soluzioak denboran irauten duela bermatzeko. Berasaluzek, gainera, azkar jokatu duela azpimarratu du: "Esku-hartze honekin, erantzun eraginkorra ematen zaio arazo bati, eta, hala izan ez balitz, bidearen eta erabiltzaileen segurtasuna arriskuan egon liteke".

NPBren diru-laguntzen ordainketa

Aldundiak 2023-2027 aldirako Nekazaritza Politika Bateratuaren (PAC) laguntzen lehen zatiari dagozkion 5.071.054,04 euro ordaindu ditu. Laguntza horiek iraunkortasunerako errentara, birbanaketa-laguntzetara eta esne-aziendara bideratuta daude, eta lehen sektorearen jasangarritasun ekonomikoa eta ingurumenekoa indartzea eta lurraldeko nekazaritza- eta abeltzaintza-ustiategien bideragarritasuna bermatzea dute helburu.

Gipuzkoan ordaindutako laguntzak honako hauek dira:

· Iraunkortasunerako Errentarako Oinarrizko Laguntza (ABRS): Ekoizpenetik aparteko esku-hartze honen helburua nekazaritza-errenta bideragarri bat babestea eta sektorearen jasangarritasun ekonomikoa bermatzea da. Gipuzkoan, 2.363 onuradunek 3.156.579 euro jaso dituzte.

· Birbanaketa-laguntza: Oinarrizko laguntzaren osagarri, ustiategi bakoitzeko lehen hektareari ematen zaie, ustiategi txiki eta ertainen errentak indartzeko. Gipuzkoan, 2.363 eskatzailek jaso dute 708.895 euro.

· Esne-aziendaren ustiategiei lotutako laguntza: Esne-ustiategien bideragarritasuna bermatzeko eta bertan behera uzteko arriskua murrizteko diseinatua, laguntza horrek

ingurumen-iraunkortasunari ere laguntzen dio. Gipuzkoan, 107 abeltzainek 1.152.836,83 euro jaso dituzte, hau da, dagokion laguntzaren % 90 ordaindu da.

Eusko Jaurlaritzak maiatzaren 21ean egindako deialdiaren ostean kudeatu dira laguntzak. Esne-adarraren kasuan, onuradunak esne-ekoizle aktiboak dira, NPBren laguntzetarako ezarritako baldintzak betetzen dituztenak.

Egutegiaren banaketa eta erakusketa

Amaitzeko, foru bozeramaileak gogorarazi du aste honetan foru egutegia Gipuzkoa osoan banatzen jarraituko dela, udalerri guztietan banatzen ari diren 40.000 ale baino gehiagorekin. "Apustu berezia da egutegi hau, Gipuzkoako lehen erreferentzia dokumentalaren mila urteak ospatzen dituena, lurraldeko txoko guzti-guztietara iristeko", adierazi du.

Banaketak Altzo, Ataun, Beasain, Gaztelu, Idiazabal, Lazkao, Leaburu, Lizartza, Olaberriako eta Orexan jarraituko du gaur, asteartea. Bihar, asteazkena, Abaltzisketa, Altzaga, Amezketa, Arama, Baliarrain, Gaintza, Ikaztegieta, Itsasondo, Legorreta, Ordizia eta Zaldibiaren txanda izango da. Banaketaren ordutegiak eta kokapenak www.gipuzkoa.eus/es/egutegiak webgune ofizialean kontsulta daitezke.

Gainera, atzo inauguratu zen Donostian egutegiaren argazki irabazleen erakusketa, Gipuzkoako Argazkilari Elkartearen egoitzan (San Juan kalea, 27, Donostia). Erakusketa Jose Luis Iturburu (lehen solairua) aretoan egongo da ikusgai urtarrilaren 4ra arte, honako ordutegi honekin: astelehenetik ostiralera, 17:00etatik 21:00etara, eta larunbatetan, 17:00etatik 20:30era.

Egutegi honekin eta lotutako jarduerekin, Gipuzkoak bere historia balioan jartzen du eta bere nortasuna indartzen du lurralde gisa.