Jasangarritasuna, Ondarearen Europako Jardunaldien VII. edizioaren ardatz nagusia

Kulturako zuzendari Mari Jose Telleriak eta Ingurumeneko zuzendari Mónica Pedreirak, jasangarritasunarekin lotutako kultura-eragileekin batera, iragarri dute Ondarearen Europako Jardunaldien zazpigarren edizioaren gaia, jasangarritasuna ardatz nagusi izango duena.

“Ondarea loratuz, gozatu! Patrimonio sostenible” lelopean, Gipuzkoako Foru Aldundiko Kultura eta Ingurumen departamentuek gonbita luzatu diete herritarrei, jasangarritasunarekin eta ondarearekin zerikusia duten ekitaldiak antolatzeko proposamenak aurkez ditzaten. Programa hori Europako Kontseiluak sustatzen du eta Gipuzkoako Foru Aldundiak antolatzen du, Araba eta Bizkaiko foru aldundiekin eta Eusko Jaurlaritzarekin lankidetza estuan.

Ekimen honen jarduerak urrian hasiko dira. Herritarrei gonbidapena egiten zaie jasangarritasunarekin lotutako ondarea zabaltzeko eta ekitaldiak antolatzeko irizpide jasangarriak kontuan hartuz. Gainera, azpimarratuko da nola laguntzen duten ekitaldi horiek Nazio Batuek 2030 Agendarako ezarritako Garapen Jasangarriko Helburuak (GJH) betetzen.

Horrela, programan formatu desberdinetako jarduera ugari sartuko dira: gymkhanak, bisitak normalean sartu ezin diren lekuetara, bisitak azalpenekin, solasaldiak, kontzertuak, erakusketak, tailerrak eta abar; izan ere, proiektu honetan ondarea zabaltzeko erabiltzen diren formatuak askotarikoak izaten dira.

Horri dagokionez, Mari Jose Telleria Kulturako zuzendariak nabarmendu du oso garrantzitsua dela lurraldeko erakunde, entitate, enpresa eta unibertsitateen arteko lankidetza, horrelako ekimenak gauzatu ahal izateko. Era berean, Telleriak adierazi duenez “aurten Ondarearen Europako Jardunaldiek gure ondarearen jasangarritasuna aztertzeko aukera ematen digute, ondare hori zainduko dugula eta belaunaldi berriek horretaz gozatzen jarraitu ahal izango dutela bermatzeko. Aukera bat dira gure iraganetik ikasteko eta etorkizun bat imajinatzeko, non kulturak lagunduko duen aurrerabide iraunkorreko eta pertsona guztientzako mundu bat sortzen”.

Bestalde, Ingurumeneko zuzendari Mónica Pedreirak azpimarratu duenez, “gaur egungo larrialdi klimatikoaren testuinguruan, oso garrantzitsua da Europan jasangarritasuna ardatz duten jardunaldiak egitea. Izan ere, jasangarritasuna erantsita egon behar du edozein jardueratara eta edozein sektoretara, hau baita gure ondare natural, kultural eta soziala etorkizuneko belaunaldietara iritsiko dela bermatzeko modurik onena”.

Aurkezpenean, Kulturako eta Ingurumeneko zuzendariez gain, parte hartu dute Igartubeiti baserri museoko Kizkitza Ugarteburuk, eta Fanny Alonsok eta Maialen Porroyk, Mujeres del algodón proiektuko kideak eta moda jasangarriko Kotoi bildumaren egileak.

Igartubeiti baserri museok Ondareari buruzko Jardunaldietan parte hartzen du 2016az geroztik, Gipuzkoan ospatzen hasi zirenetik, eta programa horren ondorioz abiarazitako ekimen asko oraindik museoan daude. Adibidez, iaz irisgarritasunaren inguruan egindako lanak aurrera jarraitu du. Ezkioko zentroak orain seinale erabat irisgarriak ditu. Gainera, jasangarritasuna Igartubeitiko funtsezko gaietako bat da, lantzen dituen gaiak argi eta garbi islatzen baitute gure ondareak nola bidera gaitzakeen bizimodu eta egiteko modu jasangarriak berreskuratzera.

Mujeres del algodón proiektuko Fanny Alonso eta Maialen Porroy, ordea, berriak dira Jardunaldietan, baina haien proiektua Gipuzkoan dagoeneko badauden eta ekimenean sar daitezkeen proiektu ugarietako bat da. Biek azaldu dute beren proiektua omenaldi bat dela Gipuzkoako kotoi-industriekin lotutako emakumeei, eta hortik beste proiektu paralelo batzuk ere sortu direla, hala nola modaren bilduma guztiz jasangarria (Kotoi).

Ekimenak aurkezteko epea

Programan parte hartuko duten jarduerak Gipuzkoa Kultura webgunearen bidez proposatu ahal izango dira apirilaren 27tik ekainaren 1era bitartean. Proposamenak edonork egin ditzake, entitateek, taldeek, enpresek edo norbanakoek, betiere horien xedea bada ondarea ezagutarazteko eta jaso dugun herentzia hori eta gure nortasuna osatu duen hori gozatzera gonbidatzeko jarduera bat antolatzea.

Parte hartzeko gida eta bilera telematikoa

Proposamenak aurkezterakoan antolatzaileen lana errazteko, parte hartzeko gida bat argitaratu zen 2020an, Gipuzkoa Kulturako webgunean eskuragarri dagoena. Gainera, datorren apirilaren 25ean, astelehena, bilera telematiko bat egingo da, ekimena zehatz-mehatz azaltzeko eta ondarearen jai horrekin bat egiteko jarraibideak eta ideiak emateko.

Bilera horretan parte hartu nahi dutenek Gipuzkoa Kulturaren webgunearen bidez eman dezakete izena, helbide honetan: https://www.gipuzkoa.eus/es/web/kultura/patrimonio/proyectos/jornadas/europeas

Aurreko edizioan 138 ekitaldi antolatu ziren, 2020an baino % 15 gehiago. Bestalde, programa hau finkatuz doa lurraldean, eta aurreko edizioan jardunaldiak Gipuzkoako 35 udalerritara iritsi ziren. Parte hartzaileak, gainera, oso pozik daude jarduerekin, egindako inkesten arabera.

Programa jasangarria eta irisgarria

Ondarearen Europako Jardunaldiak Europako Kontseiluaren eta Europako Batzordearen ekimenak dira eta, Euskadin, hiru foru aldundiek bultzatzen dituzte Eusko Jaurlaritzarekin batera.

2021eko edizioan hobekuntza asko egin ziren pertsona guztiek aukera izan zezaten Ondarearen Europako Jardunaldietan parte hartzeko. Programa pdf irisgarri batean argitaratu zen, eta irisgarritasun neurriei eta ekitaldia egokitzen zitzaien gizarte-kolektiboei buruzko informazioa sartu zen.

2021ean abiarazitako irisgarritasuneko hobekuntzei eutsiko zaie programan, eta, berrikuntza gisa, ekitaldiak laguntzen dituen Garapen Jasangarriko Helburuak (GJH) sartuko dira. Antolatzaileen lana errazteko, ekitaldien antolatzaileei zabalduko zaien parte hartzeko gidak ekitaldi jasangarriak egiteko aholkuak jasoko ditu.

Gainera, aurten ere Euskal Herriko Unibertsitate Publikoaren lankidetza izango du programak, Gizarte Antropologiako Graduan irakasten duen Iñaki Arrieta irakaslearen eskutik; baita proiektuaren idazkaritza teknikoa daraman K6 Gestión Cultural enpresaren lankidetza ere.

Azkenik, ekimena publiko gazteagoarengana hurbiltzeko asmoz, Ondarearen Europako Jardunaldiek bigarren urtez jarraian lan egingo dute Mondragon Unibertsitateko Lidergo Ekintzailea eta Berrikuntza graduko ikasleekin.