Jabetzaren erreleboa langileen partaidetzaren bidez

2016an, 138 langile Gipuzkoako 36 enpresetako kapitalera sartu ziren, horretarako langileen partaidetza sustatzeko ezarritako zerga pizgarriak baliatuz. Horrela, hobari hauek jasotzen dituen Foru Arauak aurretik zegoen araudiarekin baino 17 konpainia gehiagotara iristea lortu du, indarrean egon den lehen urtean. Ekonomia Sustapen, Landa Ingurune eta Lurralde Garapeneko diputatu den Ainhoa Aizpuruk “oso positibotzat” jo ditu datuak, azpimarratuz indartu egiten dutela Aldundiaren “erabakiguneei eutsi eta gure enpresak lurraldean sustraitzeko” estrategia.

 

Gaur goizean Hernaniko Orona Ideoko Gallery eraikinean egin den ‘Jabetzaren erreleboa langileen partaidetzaren bidez’ jardunaldian plazaratu ditu datu hauek foru arduradunak. Ekitaldian, Aizpuruz gain, parte hartu dute Sarah Deas, Co-operative Development Scotland-eko zuzendari exekutiboak, eta Ekide, Tarte eta Ormola enpresa gipuzkoarretako ordezkariek. Azken hauek langileen partaidetzan duten esperientzia partekatu dute bertaratu direnekin.

 

Foru diputatuak, bere hitzaldian, gogoratu du Foru Aldundia apustu “indartsu eta egonkorra” ari dela egiten lurraldeko enpresa sarearen alde, industrian ahalegin berezia eginez. “Gipuzkoako enpresa ereduan sinesten dugu. Gipuzkoako enpresa lehiakor eta dibertsifikatuan, merkatu globaletara zabalik dagoena, berrikuntza eta elkarlana bezalako enpresa-portaera lehiakorrak sustatzen dituena, kalitatezko enpleguaren alde egiten duena eta pertsonak enpresa-proiektuaren protagonistatzat dituena”, azaldu du. Bere ustetan, ezaugarri guzti horiek “gure identitate industriala eta ekonomikoa indartzen dituela”, bai herrialde zein lurralde gisa.

 

Aizpuruk testuinguru honetan kokatu du foru erakundea langileen partaidetzaren inguruan ehuntzen ari den estrategia, esparru honi emanez berrikuntza eta nazioartekotzea bezalako gaien adinako garrantzia. “Konpromiso hau legealdi honetan martxan jarri dugun Ekonomia Suspertzeko Planaren ekintza-ardatzetakoa da”, gogoratu du. “Hamarkada luze daramagu estrategia hau lantzen eta tarte honetan, pausoz-pauso baina egonkor, alor honetan eragiteko erreminta aukera zabala osatu du Aldundiak”, sakondu du.

 

Honela, gogoratu du Aldundia fronte anitzetan ari dela eragiten langileen partaidetzari dagokionean. Aipatutako zerga pizgarrien paraleloan, Aizpuruk azaldu du Ekonomia Sustapeneko departamentua zuzenean edo zeharka ari dela esku hartzen enpresetan eta jarduera honek, pasa den urtean bakarrik, 200 enpresetara iritsi zela, langileen partaidetzan sakontzea ahalbidetuz. Azken bost urteetan, bestalde, departamentu honek martxan jarri dituen programa eta ekintza ezberdinen bitartez, langileak lurraldeko 16 enpresetako kapitalean sartu dira.

 

Ekonomia sustapena eta zerga politikarekin batera, Etorkizuna Eraikiz programa da estrategiaren hirugarren ardatza. Aizpuruk azaldu duenez, bide honetatik lantzen ari da Aldundia esperimentazio aktiboa eta esperientzia pilotu aurreratuen garapena. Horrela, Gipuzkoako 10 enpresa formula ezberdinak jorratzen ari dira, partaidetza maila ezberdinekin eta bakoitzaren egoerara egokituta. Esperientzia hauetan, langileen partaidetza kudeaketan, emaitzetan eta kapitalean ari dira lantzen.

 

“Gipuzkoako enpresa ehuna batez ere ETEek osatzen dute. Konpainia hauek, euren historiako uneren batean, erreleboa egoerari aurre egin behar diote, normalean belaunaldi arteko ondorengotza arrazoiak direla eta”, azaldu du Ekonomia Sustapeneko diputatuak, langileen partaidetza lantzearen garrantzia nabarmentzeko. “Langileei enpresaren jabetzan sartzea ahalbidetzea da mehatxu hau gainditzeko landu dezakegun aukeretako bat. Honela, ondo doazen enpresen ibilbidea bermatu eta, gainera, enpresak gure lurraldean sustraitzea aldezten dugu”, sakondu du. Aizpuruk azaldu du Gipuzkoan “adibide asko” ditugula langileen partaidetzaren onurak egiaztatzeko. Adierazi duenez, langileak erabaki guneetara gerturatzeak lagundu egiten du talentua sustraitu eta enpresa osatzen duten alde guztiek proiektuarekiko duten konpromisoa indartzen.

Bestalde, Eskozia da Europako herrialdeen artean langileen partaidetza eta parte hartutako enpresen aldeko apustu nabarmenena egiten ari dena. Sarah Deas, Co-operative Development Scotlandeko zuzendari exekutiboak, gaurko jardunaldian azaldu du herrialde honetako enpresak partaidetzaren bitartez zer egiten ari diren jarduera ekonomikoa sustraitzeko. Egun, Eskoziak 78 konpainia ditu non langileak akziodun diren, 6.500 pertsona ingururi eraginez.

 

“Eskozian, uste dugu 16.000 ETEk oinordetza prozesuei aurre egiten beharko dietela datozen bost urteetan. Erronka honen aurrean, aukera egingarri eta eraginkorra bezala aurkezten zaigu langileak enpresako kapitalean sartzea. Kasu arrakastatsuak ditugu ia sektore guztietan. Langileek parte hartzen duten enpresak eboluzionatu egin dute berritzaile, parte hartzaile, dibertsifikatu eta lehiakorragoa den eredu batetara. Enpresa guztiaren konpromisoa hazten doa, langile guztiak jabe sentitzen diren heinean”, azpimarratu du.

 

2014ean zerga alorreko neurriak onartu zituen Eskoziak enpresa jabeentzako hobariak jasotzen zituztenak, konpainiaren jabetza edo zatiren bat langileei uzten badiete. Honek bide hau hartzen duten enpresa kopurua nabarmen handitu du. “Etorkizunera begira, potentziala ikaragarria da. Azken bost urteetan bikoiztu egin baita langileek parte hartzen duten enpresen kopurua, eta datozen bost urteetan zenbateko hori hamar bider handitzea aurreikusten dugu”, adierazi du Deasek. “Gazteek, bereziki millennialek, euren iritzia eta ekarpenak kontuan hartzen diren enpresetan nahi dute lan egin. Langileen parte hartzea jorratzen duten konpainietan nahi duten lan egin, konturatu baitira arrakasta ereduak direla”, bukatu du zuzendari exekutibo eskoziarrak.