Aldundiak eta Emaus Fundazioak hondakinak berrerabiltzea eta birziklatzea sustatzen dute

José Ignacio Asensio: “Ekocenterrak funtsezkoak dira Gipuzkoan hondakinak murrizteko eta berrerabilpenaren eta birziklatzearen kultura sustatzeko. Ekimen honek, ingurumen-aldagai garrantzitsu bat betetzeaz gain, jasangarritasunaren gizarte-dimentsioa indartzen du, tokiko enplegua sortzen baitu, sektore behartsuenei arreta berezia eskainiz, eta horrela gizarte-justiziari laguntzen dio”.

Jasangarritasun-ekimenak indartzeko eta ekonomia zirkularra sustatzeko ahaleginean, Gipuzkoako Foru Aldundiko Jasangarritasun Departamentuak eta Emaús Gizarte Fundazioak lankidetza-hitzarmen bat sinatu dute Irungo Ekocenterraren jarduera sustatzeko, Emausen hondakin handiak eta ehun-hondakinak berreskuratu, berrerabili, konpondu eta berriz manufakturatzeko zentroa baita. Akordioa José Ignacio Asensio Jasangarritasuneko diputatuak eta Aitziber Zubillaga Emauseko zuzendari nagusiak sinatu dute, eta guztira 100.000 euro bideratu dira Irungo Ekocenterrak 2024an funtziona dezan.

Hitzarmen honen helburu nagusia da udal-hondakin mota jakin batzuen berrerabilera eta birziklapena sustatzea, Irungo Ekocenterraren bidez, materialak berreskuratzeko zentro bat baita. Ahalegin hori bat dator Gipuzkoako plangintza estrategikoarekin, horrelako establezimenduek hondakinen kudeaketa hobetzeko eta jardunbide jasangarriak sustatzeko duten beharra identifikatu baitu. Hitzarmen hau sinatzea urrats garrantzitsua da Gipuzkoa hondakinen jasangarritasunaren eta kudeaketaren erreferente gisa sendotzeko. Foru Aldundiaren eta Emaús Gizarte Fundazioaren laguntzarekin, Irungo Ekocenterrak berrerabilpena eta birziklatzea sustatzeko zutabe izaten jarraituko du, herritarren ongizateari eta ingurumenaren babesari lagunduz.

Ezarritako plangintzarekin bat etorriz, kontuan hartu da Gipuzkoak mota horretako establezimenduak behar zituela, eta materialak berreskuratzeko hiru zentro ezarri dira, Ekocenter izenekoak, hirurak Gipuzkoako Foru Aldundiarekin sinatutako hitzarmenaren bidez. Horietako bat Belartzako industrialdean dago, beste bat Irungo udalerrian eta hirugarrena Arrasaten. Ekocenter horiek irekitzeak eta abian jartzeak berrerabiltzeko prestaketaren arloan oso eredu interesgarria sendotzea ekarri du; izan ere, alde batetik, herritarrak modu eraginkorrean informatzea eta kontzientziatzea ahalbidetu du, eta, bestetik, altzarietan, etxetresna elektrikoetan, ehunetan, liburuetan, jostailuetan eta abarretan hondakinik ez sortzea. Eredu horren arrakastaren zati handi bat etxez etxeko bilketan edo Ekocenterren bertan entregatzean oinarritzen da, ondoren sailkatzeko, konpontzeko edo birziklatzeko.

Horri dagokionez, José Ignacio Asensio Jasangarritasuneko diputatuak adierazi duenez, “akordio honek jasangarritasunarekiko eta ekonomia zirkularrarekiko dugun konpromisoa islatzen du. Ekocenterrak funtsezkoak dira hondakinak murrizteko eta Gipuzkoan berrerabileraren kultura sustatzeko”. Era berean, foru-arduradunak azaldu duenez, “prebentzioa Europako hondakinen hierarkiaren lehen faseetako bat da, eta Ekocenterrek prebentzio-funtzio garrantzitsua betetzen dute hondakinen sorreran eta materialen berrerabileran”. Asensiok balioa eman dio zentro horien lanari, Gipuzkoan deskarbonizatutako ekonomia zirkular berri bat bultzatzen laguntzen baitute, eta, gainera, “tokiko enplegua” sortzen baitute, “sektore behartsuenei arreta berezia eskainiz, justizia sozialari lagunduz”.

Bestalde, Aitziber Zubillaga Emaús Gizarte Fundazioko zuzendariak berrerabilpenean eta birziklatzean egiten den lana goraipatu du: “Ingurumen-inpaktua murrizten laguntzeaz gain, gizarteratze-lanpostuak sortzen ditu gizarte-bazterketako egoeran edo arriskuan dauden pertsonentzat, eta topagune bat osatzen dute herritarren kontzientziazioa sustatzeko, hezkuntzaren, kulturaren, kirolaren eta enpresa fisikoen eremuko komunitateko eragileekin lankidetzan programak eginez, pertsona guztien artean aurrera egiteko, ingurumena zaintzen duen eta gizarte bidezkoago, kohesionatuago eta inklusiboago bihurtzeko lan egiten duen lurralde baterantz”.

Guztira, Irungo Emausko Ekocenterrean 36 langile daude, eta horietatik 20 gizarte-bazterkeriako arriskuan dauden pertsonek betetzen dituzte. Emausen ekonomia zirkularra sustatzeko jarduera honetan, Gipuzkoan gizarteratze-enpresen bidez egiten da, eta guztira 57 langile ditu; horietatik 70 gizarteratze-kontratuei dagozkie. Bestalde, taldearen jarduera orokorrak 365 pertsona hartzen ditu gaur egun.

Ekocenterren eragina eta jarduerak Gipuzkoan

Zentro horiek azken urteotan izan duten irekierak eta jarduerak eredu berritzaile bat finkatu dute berrerabiltzeko prestakuntzan. Herritarrei informazioa eta kontzientzia ematea lortu dute berrerabiltzearen eta birziklatzearen garrantziaz; altzari, etxetresna elektriko, ehun, liburu, jostailu eta bestelako material kopuru handien balorizazio energetikoa saihestea, eta etxez etxeko bilketa eta Ekocenterretan entregatzea erraztea, ondoren sailkatzeko, konpontzeko edo birziklatzeko.

Hitzarmenaren arabera, Emaús Gizarte Fundazioak hainbat jarduera garatuko ditu Irungo Ekocenterrean, besteak beste: hondakinak sailkatzea, ezaugarritzea eta balorizatzea, bigarren eskuko produktuak berrerabiltzea eta merkaturatzea sustatuz; arte-erakusketa batzuk, artearen bidez ingurumen-prebentzioa eta -sentsibilizazioa sustatzeko; konponketaren kultura sustatzea brikolajeari buruzko prestakuntza-jardueren bidez, herritarrentzat oro har, objektuen bizitza baliagarria luzatzeko; piezen eta osagaien berreskurapena kudeatzea; eta eskola-taldeentzako eta elkarteentzako bisita gidatuak egitea.