Gipuzkoako haur eta nerabeen % 80 gustura dago bere bizitzarekin

María José Telleria Kultura eta Gazteriako diputatua: « Kultura eta Gazteriako diputatu María José Telleriak: “Gure lana da pertsona guztientzako aukera-berdintasuna bermatzea, eta eskakizun hori gure jarduera eta lan-ildo guztietan ekitate-irizpideekin funtzionatzetik abiatzen da, erakundeetatik».

Gipuzkoako Foru Aldundiko Kultura eta Gazteria Departamentuak azterlan bat jarri du martxan lurraldeko haur eta nerabeen ongizate subjektiboa ezagutzeko. Helburua izan da ezagutzea haur eta nerabeen bizi kalitatearen maila eta jakitea nola baloratzen duten beren ongizatea. Galdetegia prestatzeko abiapuntua izan da Childrens´s Worldsen nazioarteko ISC inkesta; galdetegi hori 20 herrialde baino gehiagotan egiten da eta Gipuzkoarako egokitu da. 66 ikastetxetako 10.178 haur eta nerabek hartu dute parte, hiru adin taldetan banatuta: 8-9 urte, 10-11 urte eta 12-14 urte. Gipuzkoan, adin horretako 50.000 gazte inguru daude.

Inkesta egin zaien pertsonen % 78,7 bere bizitzarekin oso gustura azaldu da, nahiz eta % 5,1ek –524 haur eta nerabek– adierazi duen ez daudela batere gustura edo ez hain gustura.  Neskek maila apalagoak dituzte (% 75,4 oso gustura), baita 12-14 urteko pertsonek ere (% 65,6 oso gustura). Nesken eta mutilen arteko aldeak 12 urtetik aurrera agertzen dira. Ez-bitar gisa definitzen diren pertsonek puntuazio txikiagoa dute (7,4 puntu), baita guraso bakarreko familietan bizi direnek ere (8,2 puntu gutxiago batez beste). Guraso bakarreko familietan bizi diren pertsonek puntuazio txikiagoa dute (batez beste 8,2 puntu gutxiago).

María José Telleria Kultura eta Gazteriako diputatuak adierazi duenez, emaitzak onak izan arren, azterlanak agerian uzten ditu haurrei eta nerabeei eragiten dieten eta beren ongizatean ere eragiten duten egoerak eta arazoak, hala nola, generoa, sexu orientazioa eta familia ingurunea; esparru horietan guztietan departamentuak hainbat ekimen burutzen ditu, ahalduntzeko haurrak, nerabeak eta gurasoak. “Gure lana pertsona guztientzako aukera-berdintasuna bermatzea da, eta eskakizun hori gure jarduera eta lan-ildo guztietan erakundeetatik ekitate-irizpideekin funtzionatzetik abiatzen da. Gaur egun adingabeak diren pertsonei beren talentuak askatasunez eta konfiantzaz garatzea da Gipuzkoa bidezkoago baten berme bakarra».

Gogobetetzea, esparruka

Haurrak, nerabeak eta gazteak oso gustura daude familiako bizitzarekin (9,4), familiaren ongizatearekin (9,4) eta lagunekin (9,2). Ez daude hain gustura osasunarekin (8,7), autonomiarekin (8,6), eskola bizitzarekin (8,6) eta astialdiaren erabilerarekin (8,6).

Pertsonen % 80 inguru os gustura (9-10 puntu) azaldu da hauekin: dauzkaten gauzak, bizitoki duten etxea, haiekin bizi diren pertsonak, lagunak, osasuna eta beren herria edo auzoa.

Aldiz, pertsonen % 10ek adierazi du ez dagoela batere gustura hauekin: astialdiaren iraupena, helduek nola entzuten dieten, eskolako ikaskuntzak, sentitzen duten segurtasuna, ikasleen bizimodua eta beren gorputza.

Familiako bizitza

Hauek dira ondoen baloratutako alderdiak: etxean hautemandako segurtasuna, senideengandik jasotzen duten babesa eta familian ematen duten denbora.

Hobetzeko tarte handiena duten alderdiek partaidetzarekin dute zerikusia: gurasoek entzuten didate eta esaten dudana kontuan hartzen dute, nire bizitzari buruzko erabakiak elkarrekin hartzen ditugu.

Nerabeak ez daude hain gustura alderdi guztietan.

Ongizate materiala

Inkesta egin zaienen % 85 baino gehiago gustura dago bere bizilekuarekin, baina nerabeek batez bestekoaren azpitik baloratzen dute. Haur eta nerabeen familiek batez beste bi auto dituzte, eta azken urtean 3 aldiz joan dira oporretara. 12 urtetik aurrera, % 94k mugikorra du.

Osasuna

% 89,9 oso gustura dago osasunarekin eta % 77 bere, gorputzarekin. Hala ere, nesken artean % 72,9 ez daude hain gustura, eta mutilen artean, berriz, % 82,4. Nerabeen gogobetetze ehunekoak nabarmen txikiagoak dira askatasunari (% 60,1), segurtasunari (% 59) eta entzuteko moduari (% 46,1) dagokienez. Guraso bakarreko familietako pertsonen kasuan, gogobetetze maila txikiagoa dute, batez ere askatasunari dagokionez.

Autonomia

Haur eta nerabeen % 72,4 oso gustura dago duen askatasunarekin; % 69,6, sentitzen duen segurtasunarekin, eta % 62,1, helduek haiei entzuteko duten moduarekin. Nesken artean txikiagoa da hautemandako segurtasuna, mutilen artean baino (% 66,7 oso gustura, eta mutilen artean, berriz, 72,6). Guraso bakarreko familietako pertsonen kasuan, gogobetetze maila txikiagoa da, batez ere askatasunari dagokionez.

Ikastetxea

% 67 oso gustura dago ikaskideekin, % 65,4 bere ikasle bizitzarekin eta % 61,1 ikasten ari denarekin. Nerabeen artean, ehunekoak % 55era, % 45era eta % 37,8ra jaisten dira, hurrenez hurren. Balorazio txarrena duten alderdien artean partaidetzarekin lotutakoak daude: % 23,5ek uste du irakasleek ez diotela behar beste entzuten, eta % 26,8k uste du erabakiak hobe har daitezkeela. Badirudi hobetzeko marjina handixeagoa dela titulartasun publikoko zentroetan.

Lagunak

Lagunekiko gogobetetze maila oso altua da (% 81,5), eta soilik % 3 ez dago batere gustura edo ez hain gustura. Mutil gehiagok (% 77) uste dute erraza dela lagunak, nesken aldean (% 68,4). Haur eta nerabeen % 57,3k dio bere lagun onenek beren jatorri eta ohiturez bestelakoak dituztela.

Astialdiaren erabilera

Astialdian egiten dituzten gauzekiko gogobetetzea handia da (% 75,4), baina % 5,3 ez daude batere gustura edo ez hain gustura. % 73,3k denbora gehiago eman nahiko luke familiarekin, eta % 75,9k lagunekin. Eta egunero egiten dituzten jarduerei dagokienez, % 36,4k telebista ikusten du, % 32k kirola egiten du, % 27,2k etxeko lanak egin eta ikasi egiten du, eta % 22k etxeko lanak egiten laguntzen du.

Bestelako alderdi batzuk

• Berdinen arteko indarkeria: Ahozko indarkeria da ohikoena, eta, ondoren, indarkeria fisikoa, marjinazioa eta isolamendua, eta zabalduago dago haurren artean nerabeen artean baino.
• Sexu hezkuntza: Haur eta nerabeek sexualitateari buruzko informazioa bilatzen dutenean, normalean lagunengana jotzen dute gurasoengana edo Internetera baino lehen, eta bikotekidearekin eta sexu-aniztasunarekin lotutako gaiak dira interes gehien sortzen dutenak.
• Berdintasuna: Nesken % 54,7 nahiko edo asko kezkatzen ditu desberdintasunak eta matxismoak, eta mutilen % 37,7.
• Euskara: Bi haur edo gaztetxotatik ia batek nahiago du lagunekin hitz egiteko euskara erabili, gaztelania baino. Euskararen erabilera errotuago dago udalerri txikietan, handietan baino.

Informazio guztia web orri honetan kontsulta daiteke:

https://www.gipuzkoa.eus/eu/web/gazteria/hezkuntza-baliabideak/ongizatea/zmz-emaitzak