Gipuzkoak 241,4 milioi euro erregularizatu zituen 2024an iruzur fiskalaren aurkako prebentzio ekintzetan

Gipuzkoako Foru Ogasunak 241,4 milioi euro erregularizatu zituen iaz, Iruzur Fiskalaren aurkako Borroka Planean jasotako jarduketen ondorioz. Zergen arabera banakatuta, 43,3 milioi euro erregularizatu ziren Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergan (PFEZ) eta ondarearen gaineko zergan; 29,2 milioi euro Sozietateen gaineko Zergan; 164,2 milioi euro Balio Erantsiaren gaineko zergan (BEZ); eta, azkenik, 4,5 milioi euro gainerako zergetan.

Itziar Agirre Ogasun eta Finantzetako foru diputatuak iazko zerga iruzurraren aurkako jarduketaren emaitzen berri eman du gaur goizean Gipuzkoako Batzar Nagusietako Ogasun eta Finantza batzordean, Irune Yarza Ogasuneko zuzendariarekin batera. Interbentzio horretan 2025erako Zerga Egiaztapenerako Plana ere aurkeztu dute. Agirrek azpimarratu du Foru Erakundeak konpromisoa daukala “datuaren ekonomia lantzen jarraitzeko, herritarrentzako eta jarduera ekonomikoetarako kalitate handiagoko zerbitzu bat ematen aurrera egiteko, eta, aldi berean, iruzur-guneak murrizten jarraitzeko”.

Iaz gauzatutako ekintzei dagokienez, Foru Ogasunak 292.905 jarduketa egin zituen. Zergen arabera banakatuta, 237.433 esku hartze egin ziren PFEZean eta ondarearen gaineko zergan. Zifra horrek, Agirrek zehaztu duenez, “neurri handi batean mutualistei egindako likidazioei erantzuten die, Auzitegi Gorenaren epaiei erreferentzia eginez, zeinak pentsioaren tributazioa murriztea zekarten 1979ko urtarrilaren 1a baino lehen mutualitate batean kotizatu zuten pertsonentzat”. Sozietateen gaineko Zergaren kasuan 4.036 esku hartze egin ziren; BEZean 37.854 esku hartze; eta 13.582 esku hartze gainerako zergetan. Guztira, zor erregularizatua 216,4 milioi eurokoa da kuotan, gehi beste 15,3 milioi interesetan eta errekarguetan eta beste 9,7 milioi gehiago zehapenetan.

Egindako jarduketen xehetasunera jaitsita, hiru esku hartze mota aipa daitezke: informazioa lortzera bideratutakoak, prebentzio jarduketak eta erregularizazio eta kobrantza jarduketak. Informazioa lortzera bideratutako jarduerei dagokienez, nabarmentzekoa da Foru Ogasunak 481 milioi faktura inguru lortu dituela azken ekitaldietan Berehalako Informazio Hornidurarekin (BHI/SII) edo TicketBAIen baitan garatutako proiektuei esker. Aurrekoaz gain, 5 zerga-administrazioen artean trukatutako 14,2 milioi zerga-ereduak gehitu behar dira. Era berean, Foru Ogasunak 84 herrialderen informazioa jaso du 37.320 zergadunei buruz, atzerriko finantza- kontuen inguruan, beste datu ekonomiko batzuen artean, eta 289 gehiago Estatu Batuetatik.

Prebentzio jarduerei dagokienez, foru diputatuak azpimarratu du bere taldea ahalegin handia egiten ari dela zergadunei zerga obligazioak betetzen laguntzeko. Horrela, 2024an BEZaren eredu guztietara zabaldu da kalkulagailu berria, TicketBAI proiektuaren informazioari eta Foru Ogasunak lehendik zituen beste datu batzuei esker. Ahalegin horren ondorioz, zergadunek 288.000 faktura-fitxategi deskargatu dituzte Zergabidea plataformatik, eta kalkulagailua 166.000 aldiz baino gehiago erabili dute.

Ogasun eta Finantzetako foru diputatuak nabarmendu du hori guztia posible izan dela, BHI/SIIren eta TicketBAIren ezarpen egokiari esker. Datu gisa, Agirrek nabarmendu du gaur egun Foru Ogasunak “batez beste milioi bat faktura jasotzen dituela egunero”.

Era berean, bere hitzaldian, Agirrek Zergabidea azpiegitura teknologikoari balioa eman nahi izan dio. Azpiegitura horren bidez, Foru Ogasunari aurkeztutako aitorpen guztien % 95,86 telematikoki aurkeztu dira, eta, “ezinbesteko tresna da gure langileek herritarren arreta bulegoetan lagundutako aitorpenak egiteko”.

Era berean, iruzurrezko jarduerak prebenitzeko garatutako ekintzei dagokienez, Foru Ogasunak kontzientziazio eta hezkuntza planarekin jarraitzen du. Horrela, bere hezkuntza modulua Gipuzkoako 94 ikastetxetan eman die 3.592 ikasleri baino gehiagori. Gainera, aurreko urteetan bezala, zergetako profesionalen urteko foroari eutsi dio, baita 2022an TicketBAIren hitzarmena sinatu zuten elkarteekin ere.

Azkenik, erregulazio eta kobrantza jarduerei buruzko atalean, Foru Ogasunean aurkeztutako informazioan antzemandako inkoherentziek 100,36 milioi euro inguru erregularizatzea ahalbidetu dute. Bestalde, Agirrek deitoratu du oraindik 1.600 likidazio egin behar izan zaizkiela aitortzaile ez direnei 11 milioi eurotik gorako iruzurragatik. Azkenik, puntu honetan, enpresen eragiketa bolumenaren egiaztapenari buruzko 35 espedientetan erregularizatutako 60 milioi euroak nabarmendu ditu foru diputatuak.

2025eko Egiaztapen Plana

Gipuzkoako Foru Aldundiko Ogasun eta Finantza Departamentua hiru eremutan egiten ari da apustua: pertsonak, azken aurrerapen teknologikoak eta nazio eta nazioarte mailako hainbat erakunderekin informazioa trukatzeko sinatutako akordioak; haiek dira 2025ko Egiaztapen Planaren oinarri nagusiak. Hobekuntza azpimarratzeaz gain, Ogasuneko diputatuak nabarmendu du garrantzitsua dela "herritarrak beren zerga-betebeharrak betetzearen garrantziaz sentsibilizatzen jarraitzea, gizarte osoaren ongizate integrala ziurtatzeko".

Planaren hiru esku hartze motak kontuan hartuta –informazioa lortzeko jarduerak, prebentzioa eta erregularizazioa eta kobrantza–, Ogasuneko zuzendari nagusiak, Irune Yarzak, urte honetarako aurreikusitako ekintzak zehaztu ditu.

Bere hitzaldian, Yarzak 2024an egindako lana nabarmendu du, laugarren belaunaldiko Big Data eta adimen artifizialeko plataforma berria abian jarrita, 2025ean datuen tratamendu masiborako estrategia berri bat hastea ahalbidetuko duena. Yarzaren hitzetan, “estrategia horrek markatuko du departamentuaren etorkizuna, bai zergadunei beren betebehar fiskalak errazteko ematen zaizkien zerbitzu berrietan, bai iruzur fiskala dakarten anomalien bilaketan, bai departamentuak duen informazio ekonomikoaren ustiapen estatistikoan. Hori guztia Gipuzkoako enpresa sarearen mesedetan, Aldundiak egindako apustuaren eta zergadunek ekonomiaren digitalizazioan laguntzeko egindako ahaleginaren ondorioz ”.

Horrela, TicketBAI Datuaren Behatokiaren proiektua, aurreko urtean lizitatu zena, 2025eko ekitaldian lehen faseetan ezartzen hasiko dela ere aurreratu du. Ekimen estrategiko honen helburua da Gipuzkoako jarduera ekonomikoei buruzko datu garrantzitsuak bildu, aztertu eta bistaratzeko plataforma integral bat eskaintzea.

Aurten ere zerga-betebeharrak betetzea erraztearen aldeko apustua egiten jarraitzen da, eta, horregatik, Zergabidea plataforma garatzen jarraituko da. 2025ean, helburua da autolikidazio guztiak integratzea eta hobekuntzak sartzea, Foru Ogasunean dauden datuekin autolikidazioak egiten laguntzeko, modu sinpleagoan eta kolektibo ezberdinei egokituz.

Informazioa lortzeko jarduketei dagokienez, Yarzak azaldu duenez, Foru Ogasunaren helburua besteak beste honako arlo hauetan lan egiten jarraitzea da: informazio trukerako indarrean dauden nazioarteko akordioen ustiapena; nazioarteko fiskalitatearen eremuan jarduten duten zergapekoen azterketa; informazio trukerako prozesuak finkatzea; zerga ikuspegitik informazio masibo interesgarria biltzea; jarduera ekonomikoak egiten dituztenek aitortutako etekinen kontrol integrala; negozio eredu berriak aztertzea (merkataritza elektronikoari lotutako plataforma digitalak, moneta birtualak eta abar).

Prebentzio jarduerei dagokienez, 2025an departamentua jarduera ekonomikoak egiten dituzten zergadunen fakturazioari buruzko informazioa lortzea izango du helburu, berehalako informazio horniduraren sistemaren (BIH), TicketBAI sistemaren eta zerga berezien prozedura berrien inguruko hobekuntzak eta garapen teknologiko berriak ezarriz.

Puntu horretan, Yarzak 2025era begira TicketBAIren inguruan egindako aurrerapenak azpimarratu ditu. Ogasuneko zuzendari nagusiak adierazi duenez, kalkuluak BEZaren ereduan egoztea beste urrats bat da LIBURUBAI estrategian: “epe ertainean, PFEZaren eta BEZaren eredu osoa egiten laguntzeko behar den informazioa izango dugu”. Foru Ogasunak arreta berezia jarriko du, halaber, teknologia berrien aplikazioan, arrisku fiskalen azterketa hobetzeko.

Heziketa zibiko tributarioa eta zergapekoek beren zerga obligazioak borondatez betetzea sustatzeko ekintzak sustatzea ere prebentzio ikuspegitik landuko diren alderdiak izango dira.

Azkenik, erregularizazio eta kobrantza eguneratzeei dagokienez, arreta berezia jarriko da enpresa taldeen, jarduera ekonomikoak egiten dituzten zergadunen edo ondare sozietateen kontrolean. Era berean, zerga autolikidaziorik aurkezten ez duten edo, duten eragiketa bolumenagatik, zerga administrazio desberdinetan jarduten duten zergadunak zainduko dira, bereziki edozein irregulartasun mota dutenak. Puntu honetan, zerga guztien gaineko kontrola landuko da, iruzur fiskalaren aurkako borrokan aurrera egiteko.

Yarzaren hitzetan, “diru-bilketaren arloan egin beharreko jarduerak ez dira zorra kobratzera edo iruzur fiskalaren aurkako borrokaren bidez kobratzea ziurtatzen duten ondasunak eta eskubideak lokalizatzera soilik bideratzen. Horiek ere zerga-bilketaren fasean iruzur fiskala egiteko asmoa uxatu nahi dute, eta bat-bateko ordainketa bultzatu behar dute”. Horrela, besteak beste, enbargoak eta errekerimenduak, erantzukizun-deribazioak eta lehiaketen jarraipena egiten jarraituko da.

Ogasuneko zuzendariak bere hitzaldia aprobetxatu du zerga administrazioaren konpetentzia eta lehiakortasun maila igotzen jarraitzeko konpromisoa berresteko, era berean, administrazio horrek Gipuzkoako ehun ekonomikoa bultza dezan, etorkizuneko erronkei berme handiagoz aurre egiteko.

Bestalde, Itziar Agirre Ogasun eta Finantzetako foru diputatuak eskerrak eman dizkie Gipuzkoako herritarrei zerga-iruzurraren aurkako borrokan egindako ekarpenagatik, eta nabarmendu du “ekonomia eta gizarte aurreratuak nahi baditugu, iruzur fiskala desagerrarazteko ahaleginetan jarraitu behar dugu”.