Gipuzkoako Foru Aldundiko Kultura Departamentuak eta Ramón Rubial Fundazioak Florencio Iracheta Quilez eta Guillermo Torrijos Goyarzuren biografiak "justizia eta memoria demokratikoko" ekintza gisa aurkezten dituzte

Ramon Rubial Fundazioak eta Gipuzkoako Foru Aldundiko Kultura, Lankidetza, Gazteria eta Kirol Departamentuak "Florencio Iracheta Quilez" eta "Guillermo Torrijos Goyarzu"ren biografiak aurkeztu dituzte astelehen honetan Gipuzkoako Foru Aldundian egin den prentsaurrekoan. Kultura zuzendari María José Telleriak ondoan izan du Pedro Barruso Barés, II. Errepublikaren, Gerra Zibilaren eta lehen frankismoaren garaiko Euskal Herriko Historia Garaikidean espezializatutako irakasle doktorea. Ramón Rubial Fundazioko presidenteorde Blanca Roncalek ere parte hartu du aurkezpenean.

Kulturako zuzendaria, María José Telleriak esan du Florencio Iracheta Quilezen eta Guillermo Torrijos Goyarzuren biografiak argitaratzean "gure historiarekiko zor bat kitatzen dugula". "Biktimei justizia eta ordaina emateko ekintza bat da, Iracheta Quilez eta Torrijos Goyarzu gure historia demokratikoaren funtsezko zati direlako, askatasunaren aldeko sakrifizioaren eta borrokaren adibide ezin hobea". Iracheta Quilez eta Torrijos Goyarzuren biografia zabaltzea "ahanzturaren aurrean justizia- eta memoria-ariketa bat da, erreparazio-egintza bat, gure memoria kolektiboaren parte izateko modu bat izateaz gain".

Florencio Iracheta Quilezen biografiari esker, Irungo XX. mendearen lehen hereneko bizimodura eta garapenera hurbildu gaitezke bere irudiaren bidez; Gerra Zibilaren biktima izan zen eta, baita Evaristo Larrañaga, bere korporazioko kidea ere. Haiengan, Gerra Zibilean bidegabeki sufritu zuten irundar guztien memoria sinbolizatzen da, eta haien memoria berreskuratu eta babestu behar dugu. Iracheta Quilez zinegotzi sozialista hautatu zuten Irungo Udalean, eta herri horretako UGTko presidentea izan zen. Heriotzara kondenatu ondoren, Iracheta eta Evaristo Larrañaga korporazioko kidea 1938ko martxoaren 10ean fusilatu zituzten Cardeñaseko presondegian (Burgosen).

Bestalde, Guillermo Torrijos Goyarzuren biografiaren helburua da Gipuzkoan XX. mendeko lehen hereneko sozialistarik garrantzitsuenetako baten memoria eta lana berreskuratzea. Guillermo Torrijos Goyarzuk Gazteria Sozialisten eraketan parte hartu zuen; 1909. urte inguruan, gazte-erakunde garrantzitsuenetako bat zen. Donostiako Udaleko zinegotzi hautatu zuten, eta lehen alkateordea izatera iritsi zen. Profesional gisa zurgintza-tailer baten jabe zen Gros auzoan, Eibarko Alfa Kooperatibako josteko makinetarako altzariak ekoizten zituen berrogeita hamar langilerekin. Bere langileek beste tailer batzuetan baino lanaldi laburragoa egiten zuten, soldatak lanbidearen oinarrietakoak baino handiagoak ziren eta urtero onurak banatzen zizkien enplegatuei. Frantzian erbesteratu zen, eta han hil zen 1942ko abuztuan.

Ramón Rubial Fundazioarentzat, memoria historiko demokratikoak oinarrizko jakintza izan behar du etorkizuneko belaunaldientzat, faxismoa berriz piztu ez dadin eta bizikidetzaren, giza eskubideen eta bake-kulturaren balio demokratikoak finkatu daitezen bermatzeko.

Historiak protagonista izan behar du gure memorian, gizarte bidezkoago, askeago eta hobeago baten alde borrokatu zirenentzat. Ramón Rubial Fundazioan, proiektuak bultzatzen jarraituko dugu, eta oso beharrezkotzat jotzen ditugu "gizarte bat eraiki nahi badugu, etorkizunari irribarre egin diezaiokeena, egiatik, duintasunetik, ahaztutako biktimekiko errespetutik eta oroimenaren berreskurapenetik abiatuta".