Eratu da Gipuzkoako hiri-hondakinak prebenitzeko eta kudeatzeko behatokia

Ingurumeneko Departamentuak proposatuta, Gobernu Kontseiluak  Gipuzkoako hiri-hondakinak prebenitzeko eta kudeatzeko Behatokia eratzea erabaki zuen asteartean.

Behatokiaren lehentasunezko jarduera da kudeatzaile publikoek zein pribatuek emandako sorreraren, balorazioaren eta ezabatzearen datuak aztertzea; era berean, Gipuzkoako lurraldeko erreferentzia eta interlokuzio bihurtzen da 2002-2016 Gipuzkoako Hiri Hondakinak Kudeatzeko Plan Orokorrean ezarritako prebentzio eta balorazioko helburuak betetzeko kontrolaren alorrean. Era horretan, Behatokia gai honen inguruko estrategiak, politikak eta ekintzak garatzeko beharrezko tresna bihurtzen da.

"Prebentzioak lehentasuna duen Hondakinen hierarkia betetzeko, Hondakinak Prebenitzeko eta Kudeatzeko Behatokia bultzatu dugu, Gipuzkoako hiri-hondakinei eta hauen bilakaerari buruzko datu errealak emateko, datu horiek esparru honetan erabakiak hartzeko balio izateko eta, gainera, gai honetan interesatuta dagoen edozein pertsonari edo erakunderi informazio egokia helarazteko, herritar guztiek eskura izango duten tresna izango baita”, adierazi du José Ignacio Asensio Ingurumen diputatuak.

Praktikan, Behatokia funtzionatzen egon da Ingurumeneko Zuzendaritzako zerbitzu teknikoen eskutik, baina ez du behar den proiekzio publikorik izan eta ez ditu hainbat funtzio bete, bereziki indarrean dagoen plangintzan ezarritako prebentzioko eta balorazioko helburuak betetzeko kontrolari dagozkionak.

Behatokia Europako Batzarrak iazko abenduaren 2an proposatutako hondakinak murrizteko eta birziklatzeko helburuak lortzeko erabiliko da, Europa 2020 Estrategiaren barruan hazkuntza ekonomiko iraunkorra sustatzeko ekonomia zirkularraren inguruan hartutako neurri berrien barruan.

Behatokia Ingurumeneko Zuzendaritzaren hiri-hondakinen zerbitzu teknikoek osatuko dute. Zerbitzu tekniko horiek Gipuzkoako  Hondakinen  Kudeaketa, SAUko eta lurraldeko hondakinak kudeatzeko mankomunitateetako teknikarien laguntza izango dute. Erakunde horien inplikazioa funtsezkoa izango da datuak jakinarazteko eta hondakinak sortzea prebenitzeko ekintzak homogeneizatzeko.

Behatokian Gipuzkoako hiri-hondakinen izaerari buruzko informazioa bilduko du. Izaera hori aldizkako karakterizazio bidez aztertu izan da.

Era berean, eta zeharkako ingurumen-hezkuntza egokia sustatzeak duen garrantzia kontuan hartuta, ikuspegi pedagogikoa izango du. Honen bitartez herritarrei informazio interesgarria helarazi nahi zaie eta ikertzaile gazteei, hiri-hondakinen bilketa selektibo, berrerabilera eta prebentzioaren esparruan proiektuak garatzen lagundu nahi zaie.

Behatokiak honako atal hauek izango ditu:

1.- Hiri-hondakinen kudeaketari buruzko datuak.

Behatokiaren helburuetako bat lurraldeko hiri-hondakinen kudeaketari buruzko datuak biltzea da. Horretarako, mankomunitateek eta GHKak (Gipuzkoako Hondakinen Kudeaketa, SAU) bildutako datuak irizpide homogeneoak jarraituz analizatu eta tratatuko dira, lurraldearen irudi bateratua lortzeko, datuen komunikazioa eta interpretazioa erraztuz.

Behatokiak 2007-2015 arteko bilakaera, 2015eko hiri-hondakinen bilketa-datuak eta 2014ko hiri-hondakinen bilketa-datuak bezalako azken urteetako datu azpimarragarrienak biltzen ditu.

Halaber, Gipuzkoa zein egoeratan dagoen ezagutzeko interesgarria da beste lurralde batzuekin alderaketa egitea. Alderaketa horiek erraz ulertzeko moduko grafikotara irauliko dira, eta bertan, azalpen-testuz lagunduta, beste leku batzuetako datuekin alderatutako egoera ikusi ahal izango da.

2.- Hiri-hondakinen karakterizazioa

Karakterizazio-azterketen helburu da hiri-hondakinen osaketak eta kantitatea ezagutzea. Hondakin horien osaketan faktore askok eragiten dutela eta etengabe bilakatzen ari den zerbait dela kontuan hartuta, aldizkako karakterizazioak egin behar dira informazioa eguneratua edukitzeko.

3.- Hedatzea eta ikerketa

Sail honek hiru azpiatal izango ditu: bat hedatzeari buruzkoa, beste bat ikertzaile gazteei laguntza emateari buruzko eta hirugarren bat edozein herritarrek edo erakundek nahi dituen galderak egiteko.

Behatokiak, hondakinei buruzko informazio kuantitatiboa zabaltzeaz gain, hiri-hondakinen kudeaketari buruzko alderdi orokorren inguruko ikuspegi pedagogikoa izango du herritarrei zuzendua, baita ikerketari, berrikuntzari eta hedatzeari lotutako beken bitartez, babesa eman nahi zaien ikertzaile gazteei ere .