Metal 78 enpresaren ezarpenak Zumarragako Arcelor zaharraren industria-berregokitzearen hasiera markatzen du, eta Gipuzkoaren lidergoa indartzen du ekonomia zirkularrean

Enpresak 12 milioi euroko inbertsioa eginda, obrak udaberri honetan hasiko dira, eta jarduera 2026ko urtarrilean hasiko da, 40 enplegu berri sortuz.

José Ignacio Asensio, Jasangarritasuneko diputatua; Josu Bilbao, Eusko Jaurlaritzako Ingurumeneko sailburuordea; Mikel Serrano, Zumarragako alkatea; Noemí López, Gipuzkoako Gobernuaren ordezkariordea; eta José Manuel Muriel, Metal 78ko zuzendari kudeatzailea, Bidasoa Metal 78 enpresa instalatuko den pabilioia bisitatu dute gaur. Enpresa hori Espainian metal kritiko preziatuak berreskuratzen diharduen enpresa bakarra da eta nazioarteko erreferente da. Zumarragako industria-garapen berrian ezartzen lehena izango da. Mugarri horrek indartu egiten du Gipuzkoak ekonomia zirkular aurreratu baten berrikuntzaren eta garapenaren alde egiten duen apustua, eta lurraldea Europako abangoardian jartzen du lehengai kritikoen birziklapenean.

Enpresa hori ezartzearen ondorioz, Zumarragako Arcelor fabrika zaharra egokitzen hasiko da. Bertan, industria-jardueretarako pabiloiak kokatuko dira, 67.000 metro karratu hartuko dituztenak. Horietatik, Bidasoa Metalek 78ren instalazioak, obretan daudenak, 6.090 metro karratutik gorako pabiloi batean egongo dira. Enpresak bere pabiloiaren obrak urte honen amaierarako amaitzea aurreikusten du industria-eremu berrian, eta 2026aren hasieran jarduerari ekitea.

Zumarragako antzinako Arcelorrerako planak (2016an itxi zen) Eusko Jaurlaritzaren konturako jarduketa integral bat jasotzen du, SPRILURen bidez, 25 milioi euroko zenbatekoarekin, honako hauek barne: lursailen erosketa, deskontaminazio-lanak eta ingurumena berroneratzeko lanak, eraispenak eta pabiloi berrien eraikuntza, bai eta urbanizazio-lanak ere.

Bidasoa Metal 78ko zuzendari kudeatzaile José Manuel Murielek adierazi duenez, “proiektu hau zortzi urteko lanaren emaitza da, eta ilusioz beteriko errealitatea da gaur egun. Oinarrizko ikerketatik industria-garapenera arte, ibilbide guztiz gipuzkoarra izan da, gure bazkideen konpromisoari eta erakundeen babes ordezkaezinari esker posible izan dena. Gipuzkoaren bihotzetik, eta nazioartean proiektatzeko ahalmen handiarekin, hauxe da gure ekarpena: enplegu egonkorra eta kalitatezkoa sortzea gaur egun, eta etorkizun jasangarriago baterantz aurrera egitea”.

Jasangarritasuneko diputatu José Ignacio Asensioren hitzetan: “Bidasoa Metal 78 bezalako proiektuekin, enplegu berde eta deskarbonizatuak sortzearen aldeko apustua egiten ari gara, eta Gipuzkoa Europa mailako industria-lehiakortasunean erreferente gisa finkatzearen aldekoa, gure baliabideen jasangarritasuna bermatuz etorkizuneko belaunaldientzat". Foru-arduradunak bere hitzaldiarekin jarraitu du, eta honako hau adierazi du: “Zumarragako industria-garapen berria, proiektu honekin itxura hartzen hasi dena, berrikuntza-espazio gisa sendotuko da, ekonomia zirkularrago bateranzko trantsizioa bultzatuko duena, baliabideen erabilera eta lehengaien berreskurapena optimizatuko duten teknologia berriak sustatuz, eta hori erabakigarria izango da epe luzera gure lehiakortasunari eusteko”.

Josu Bilbao Ingurumeneko sailburuordeak nabarmendu duenez, “Eusko Jaurlaritzak Zumarragan egiten duen lana ingurumen-jarduketatik askoz haratago doa; izan ere, lehengo Arcelorreko lursailen deskontaminazioaz gain, industria-eremu berri bat berregokitzearen aldeko apustu oso garrantzitsua egin da. Horretarako, industria berdearen sektoreko enpresa baten aldeko apustua egin dugu: Metal 78. Enpresa horren kapitalean % 18,84ko partaidetza dugu, SPRI Taldeko Arrisku Kapitaleko Sozietatearen bidez. Aurreikusitako 15 milioi euro horietatik, Zumarragako eremu horretan egindako inbertsioa 12,5 milioi eurotik gorakoa da, SPRILURek bere gain hartzen dituen pabiloiak egokitzeko kostuak kontuan hartu gabe. Urbanizazioak eta eraispenek 8,5 M €inguru beharko dituzte, eta deskontaminazioak, berriz, 4 M €. Gainera, ingurumenarekin eta herritarren onurarekin lotutako beste batzuk garatuko ditugu, besteak beste, industrialderako sarbide berri bat, bizitegi-eremurako sarrera urruntzen duena eta, horrekin batera, ibilgailu astunen trafikoak eragindako eragozpenak, eta Urola ibaiaren ibilguaren zati bat azaleratzen duena.

Bestalde, Gobernuaren ordezkariorde Noemí Lópezek nabarmendu du 5,1 milioi euroko inbertsioa egin dela Zumarragako Metal 78an, ekonomia zirkularreko PERTEaren barruan: “Proiektu honek Jaurlaritzak Euskal Autonomia Erkidegoko ekonomia zirkularrari eta berrikuntzari emandako babesaren adibide da, Gipuzkoan 65,8 milioi euroko inbertsioa egin baita Next Generation funtsen bidez. Funts horiek euskal industria eredu jasangarriago eta teknologikoki aurreratuago baterantz aldatzen ari dira”.

Metal 78ren garrantzia Gipuzkoan

Lur arraroak, metal preziatuak eta gai kritikoak kontrolatzeko borrokan tentsio geopolitikoek markatutako testuinguru global batean, ekonomia zirkularra funtsezko irtenbidea da industria-lehiakortasuna, enplegua eta gizarte-ongizatea indartzeko. Zumarragan Metal 78 instalatzea urrats erabakigarria da norabide horretan.

Azken hamarkadan, Gipuzkoako Foru Aldundiko Jasangarritasun Departamentuak ekodiseinuan eta balio erantsi handiko bigarren mailako lehengaien berreskurapenean oinarritutako ekonomia berri bat sustatzen lan egin du. Ahalegin horrek are garrantzi handiagoa hartzen du gaur egun; izan ere, Europar Batasunak funtsezko baliabideekiko duen independentzia faktore erabakigarria da haren egonkortasun ekonomiko eta politikorako.

Bestalde, Eusko Jaurlaritzak asmo handiko jarduketa integral bat garatu du Zumarragako Arcelor zaharreko lursailak berroneratzeko 2022an lurrak erosi zituenetik (99.000 metro koadro), berroneratzeko, deskontaminatzeko, birgaitzeko eta azpiegitura berriak eraikitzeko lanak barne. Neurri horiek sarbideetarako, berrurbanizaziorako eta ingurumen-jarduketetarako neurri berriekin osatuko dira, 2023an Urretxu, Zumarraga eta Legazpiko udalekin sinatutako hitzarmenaren arabera.

Proiektu hori Zumarragako industria-garapen berriaren esparruan garatzen da. Ekimen horren helburua da udalerria berrikuntzaren eta jasangarritasunaren erreferente bihurtzea Europa mailan. Bestalde, Zumarragako alkate Mikel Serranok adierazi duenez, “2016an Arcelor Mittal itxi zenetik, erakunde guztiek etengabe lan egin dute Bidasoa Metal 78 etortzeak dakarren aukera errealitate bihurtzeko. Bederatzi urte igaro dira dagoeneko, eta, azkenean, ahalegin horren guztiaren emaitzak ikusten hasi gara. Ekonomia zirkularrari lotutako proiektuen alde egin dugu eta industria-garapen berria garatu dugu. Lehen enpresa hori ezartzeak atea irekitzen die etorkizunean etor daitezkeen beste enpresa askori”.

Metal kritikoak berreskuratzeko puntako teknologia

Metal 78 pabiloiaren barruan prozesu teknologiko berritzaile bat ezarriko da hiru metal preziatu kritiko berreskuratzeko: platinoa, paladioa eta errodioa. Material horiek funtsezkoak dira industria eta aplikazio askotan.

Enpresak gure ibilgailuen bizitza baliagarriaren amaieran dauden desmuntatzeetan bereizten diren katalizatzaileak kudeatuko ditu. Metala 78ren prozesua jauzi teknologiko bat da; izan ere, metal horiek prozesu hidrometalurgiko baten bidez berreskuratzeko aukera ematen du, eta, beraz, fusiorik gabe eta karbono-aztarna nabarmen txikiagoarekin.

Gipuzkoan metal horiek berreskuratzeak Europar Batasunarekiko kanpo-mendekotasuna murrizten lagunduko du, haren autonomia estrategikoa indartuz eta industriarako lehengai kritikoen hornidura bermatuz.

Inbertsioa eta egutegia

Metal 78 proiektuaren guztizko inbertsioa 12 milioi eurokoa da, enpresak berak egina, eta horietatik 5 milioi Next Generation funtsetatik datoz, Espainiako Gobernuaren bidez. Obrak udaberri honetan hasiko dira, eta jarduera 2026ko urtarrilean hasiko da, 40 lanpostu berri sortuz.