Honako hauek dira maila desberdinetan landu beharreko jarduketa-ildoak:
1. Eskubideen sustapena eta prebentzioa
Sustapena
Tratu onaren kultura, ingurune seguruak eta haur eta nerabeen eskubideak modu eraginkorrean gauzatzean datza sustapena. Legearen arabera, haur eta nerabeen ongizatearen alde egiteko eta haien eskubideak eraginkortasunez gauzatzeko sustapen-politikak, -estrategiak eta –jarduketak egingo dira.
(49. artikulua. 2/2024 Legea, otsailaren 15ekoa, Haur eta Nerabeena)
Horretarako, haurren eta nerabeen eskubideak ezagutu eta errespetatuko dira, eta adingabeek beren eginbeharrak eta erantzukizunak beren gain hartzea bultzatuko da. Era berean, gizarte osoa sentsibilizatuko da eskubide eta eginbehar horiei eta haien beharrei buruz.
Gainera, haur eta nerabeei aitortutako eskubideak gauzatu ahal izateko eta haiek garapen osoa eta harmonikoa lortzeko beharrezkoak diren baldintza egokiak egon daitezen lagundu beharko da, zehazki:
Prebentzioa
Prebentzioa dira adingabeen garapen fisikoa eta psikologikoa zaildu edo kaltetu dezaketen testuinguruak, egoerak edo jokaerak saihesteko eta, hasieratik hautemanez gero, haien larritasuna edo iraupena mugatzeko egituratutako politika, estrategia eta jarduketak. Garapen fisiko eta psikologiko horrek barnean hartzen ditu arlo emozionala, kognitiboa, soziala eta afektibo-sexuala.
Euskal administrazio publikoek haurren eta nerabeen kontrako indarkeria prebenitzeko ekintzak egin beharko dituzte, herritarrak, oro har, eta familiak eta haurrak eta nerabeak bereziki informatu, sentsibilizatu eta kontzientziatzeko (9 eta 131. artikuluak. 2/2024 Legea, otsailaren 15ekoa, Haur eta Nerabeena).
Prebentzio-ekintzekin lotuta, bi estrategia mota garatuko dira:
Babes-faktoreak indartzeko estrategiak, haurren eta nerabeen ongizatea sustatzeko estrategiekin lotura zuzena dutenak.
Arrisku-egoerak, -baldintzak eta -faktoreak (gizartekoak, ekonomikoak, instituzionalak, familiakoak zein pertsonalak) kontrolatu, arindu edo murrizteko estrategiak.
Haur eta nerabeekin lan egiten dugun profesionalok gai izan behar dugu indarkeria-egoerak garaiz antzemateko eta, egoera larriagotu ez dadin, esku hartzeko. Eta horretarako prestatu eta espezializatu egin behar dugu.
(141. artikulua. 2/2024 Legea, otsailaren 15ekoa, Haur eta Nerabeena)
Komunikazioa
Bestalde, Haur eta Nerabeen euskal Legeak komunikatzeko eta informazioa babesteko eta isilean gordetzeko eginbeharrak arautzen ditu, besteak beste (17, 19 eta 20. artikuluak. 2/2024 Legea, otsailaren 15ekoa, Haur eta Nerabeena).
Arretatzat joko da, indarkeriarekin edo babesgabetasunarekin lotuta ez dauden egoera kaltegarriak gertatu direnean, euskal administrazio publikoek eman beharrekoa, hala nola:
(10. artikulua. 2/2024 Legea, otsailaren 15ekoa, Haur eta Nerabeena)
Erreparazioa
Adingabearenerreparazio integralaren bitartez, aldiz, lortu nahi da bai kaltea erreparatzea, bai eta urratu zaizkion eskubideak itzultzea ere. Horretarako, esparru zibila, penala, prozesala eta administratiboa indartu nahi dira.
Puntu honek arreta berezia merezi du esku-hartze, laguntza, harrera eta suspertze fisikoko eta psikologikoko neurriak barne hartuko dituelako. Nabarmentzekoak dira biktimizazio sekundarioa saihesteko eta delituaren ondoriozko kalteen erreparazio material eta moral egokia lortzeko ezartzen direnak.
Legeen arabera, sustapen-, prebentzio-, arreta- eta babes-jarduketen erantzukizuna partekatua da: adingabeena beraiena, haien familiena, botere publikoena, euskal administrazio publikoena, sektore pribatuarena, bereziki, hirugarren gizarte-sektoreko entitateena, bai eta gizarte osoarena ere.
(5. artikulua. 2/2024 Legea, otsailaren 15ekoa, Haur eta Nerabeena)
Erantzukidetasun hori betez, berariaz jasotzen da administrazio publiko guztien artean lankidetzan eta koordinaturik aritzeko betebeharra, bai erakunde artean, bai sektore artean. Ildo horretan, Haurren eta Nerabeen Legeak Haur eta Nerabeentzako Erakunde arteko eta Sektore arteko Organoa sortu du, haur eta nerabeen arloan euskal administrazio publikoen artean erakunde arteko eta sektore arteko lankidetza eta koordinazioa antolatzeko (302, 303 eta 304. artikulua. 2/2024 Legea, otsailaren 15ekoa, Haur eta Nerabeena).
Gainera, administrazio publikoek bestelako hitzarmenak sinatzea sustatuko da. Zentzu horretan, eta bakoitzak bere eskumenen eremuan, foru-aldundiek eta udalek, beren kabuz edo elkartuta, erabaki dezakete lurralde- edo toki-mailako lan-gune edo -talde espezifikoak eratzea, modu irankorrean edo aldi baterako, tartean diren arreta-sektoreen eta eragile publiko nahiz pribatuen arteko elkarlana eta lankidetza antolatzeko.
Azkenik, administrazioek bermatu egin behar dute haur eta nerabeei laguntzeko komunikazio-bideak denen eskura egotea (hala nola doako telefono-lineak...), bai eta gizarte zibilak horiek ezagutzea ere.
Ezagutzaren kudeaketa
Bestalde, Haur eta Nerabeei buruzko Informaziorako Euskal Sistema sortzen da Euskal Autonomia Erkidegoko pertsona adingabeen egoerari eta beharrei buruzko ezagutza eguneratua, jarraitua eta uniformea bermatzeko, bai lege honen garapen-mailaren jarraipena egiteko, bai ondorio estatistikoetarako. Funtsezko tresna da haur- eta nerabe-politikak zeharkako ikuspegiaz planifikatu, koordinatu eta garatzeko, eta politika horien ebaluazio orokorra egiteko.
(308. artikulua. 2/2024 Legea, otsailaren 15ekoa, Haur eta Nerabeena)
Sistemak haur eta nerabeen bizitzako hainbat eremuri buruzko informazio anonimatua izango du, gutxienez gai hauei buruz:
Horretarako, Eusko Jaurlaritzan hezkuntzaren, osasunaren, justiziaren eta segurtasunaren arloetan eskumena duten sailek, foru-aldundiek eta udalek informazio eguneratua eta datu estatistikoak emango dizkiote Eusko Jaurlaritzan haur eta nerabeen arloan eskumena duen sailari.
Printzipioak
Haurrei eta nerabeei lotutako sustapen-, prebentzio- arreta- eta babes-jarduerek printzipio hauetara egokitu behar dute, besteak beste (13. artikulua. 2/2024 Legea, otsailaren 15ekoa, Haur eta Nerabeena).
Webgune honek cookie propio eta hirugarrenenak helburu teknikoarekin erabiltzen ditu nabigazioa baimentzeko, hurrengo sarbideak errazteko eta erabileren estatistikak egiteko. Ez ditu erabiltzaileen datu pertsonalak jasotzen ezta lagatzen.
