Afrikako emakume batzuek ezagutza eta harremanak zabaldu dituzte gipuzkoan, Aldundiaren eskutik

Aldi berean, Afrikako emakumezko ikertzaile batzuk karrera zientifikoa DIPCn eta Material Physics Centerren garatzen ari dira.

Denis Itxasok eta María Teresa Fernández de la Vegak konpromisoa hartu dute elkarlanean jarraitzeko, aukera berdintasuneko eskubidea ukatzen zaien emakume prestatuen ahalduntzeko eta hazkunde profesionala erraztuko duten sareak eraikitzeko.

Lankidetza hori duela bi urtetik hona jarraitu da, Afrikako emakume zientzialari eta ekintzaileen hazkunde profesionala errazteko helburuarekin, Gipuzkoako erreferentziazko zentroetan aldi baterako egoitzen bidez. Daniel Sanchezek zuzentzen duen Materialen Fisikako Zentroak (CFM, CSIC zentro mistoa eta UPV/EHU) hartuko ditu ikertzaile afrikarrak, haien ezagutzak zabaldu eta ondoren jatorrizko herrialdean aplikatu ahal izan ditzaten.

Prentsaurrekoan izan dira: Denis Itxaso Nazioarteko Lankidetzako diputatua; Maria Teresa Fernandez de la Vega, Emakumeak Afrikan elkarteko presidentea; Nerea Ibañez, ASPEGIko presidentea; Daniel Sanchez, Materialen Fisikako Zentroko zuzendaria (CFM, CSIC eta UPV/EHU zentro mistoa); Yayi Bayam Diouf, elkarte horretako kide den artisau-arrantzako emakume senegaldarra; eta Harriet, Kumi Ghanaian LEARN AFRICA proiektuko Masterreko emakumezko afrikar ikaslea.

Senegaldar arrantza sektorea familia esplotazio sistema baten bidez dago antolatuta, non lanaren sexu banaketak emakumeei finantza autonomia bat garatzea eragozten baitie.  Tradizioz, gizonak arrantzaz eta emakumeak eraldaketaz eta merkaturatzeaz arduratu izan dira, eta jarduera horiek ez dituzte modu eraginkorrean baloratu edo jorratu Estatuaren ekimenek eta garapen politikek.  Proiektu hori Aldundiak finantzatu du, eta guztira 31.554 euroko aurrekontua du.

Proiektu honek bi ardatz nagusi ditu: batetik, Afrikari buruz dagoen diskurtso eta ikuspegi bakarrarekin haustea, izan ere, kontinente horretan bikaintasunak, zientziak, ikerketak, ezagutzaren garapenak ere presentzia dute; eta, bestetik, Afrikako emakumeei aukera bat ematea, bikaintasun horren iturri eta zutabe ere badirelako.

Hasierako fasean, joan den irailean hain zuzen, Nerea Ibañez ASPEGIko lehendakaria, Marina Santurtun Azti Tecnalian arrantzaren sektorean aditua (proiektu honetan ASPEGIrekin lankidetzan diharduen erakundea) eta Mujeres por África Fundazioko Marta Vila eta Teresa Langle Senegalera joan ziren.   Helburua zen lehen eskutik ezagutzea YEMAYRAK - Las Redes de Yemayá proiektuan parte hartuko duten emakumeen testuingurua. Emakume horiek Donostian izango dira azaroaren 19ra arte,eta, bertan, elkarteko kide diren artisau-arrantzaren arloko lau emakumek hartuko dute parte

Ekimen hori babesteko eta haren eragina handitzeko,  proposatzen da proiektu hau garatzea, zentroko emakumeen eta Gipuzkoako arrantza-sektorearen arteko ezagutza-trukean eta jardunbide egokietan oinarrituta dagoena.  Proiektua Senegalen eta Gipuzkoan egingo da; izan ere, bi fase ditu: bertan, beharrak identifikatzeko lehen fase bat; eta Senegalen eta Gipuzkoan ekintza plana ezartzeko bigarren bat.

Gipuzkoako Emakume Profesional eta Enpresarien Elkartea (ASPEGI) irabazi-asmorik gabeko elkarte bat da, eta 1998an sortu zen, gizonen eta emakumeen artean ekonomia, gizarte eta lan arloan aukera eta eskubide berdintasuna lortzen laguntzeko. ASPEGIk ibilbide garrantzitsua egin du emakumeen ekintzailetza sustatzen, emakumeek edozein motatako jardueretan sustatutako enpresak sortzeko prozesuetan laguntzeko eta indartzeko, zerbitzu eskaintza zabal baten bidez.

Era berean, GFAk Afrikako emakumeen programari laguntzen dio bigarren lan-ildo batean, zeinaren bidez Afrikako zientzialari eta ikertzaileek egonaldiak egiten baitituzte Gipuzkoako puntako zentro zientifikoetan, hala nola Material Physics Centerren eta International Physics Centerren. Herrialde hartako zientzialariekin ehuntzen ari diren esperientzia eta sarea izugarri aberasgarritzat jo ondoren, datorren urtean, 2020an, beste emakume zientzialari batzuk etorriko dira izena eman duten Gipuzkoako zentroetara. Ibilbide zientifikoa duten ikertzaileak ez ezik, Learn Africa beka jaso duten Afrikako ikasleak ere hartzen ditu CFMk. Beka hori Mujeres por Africa Fundazioak ere eman du, eta zentro teknologiko horiek eskainitako prestakuntza akademikoa egiteko egonaldi akademikoa ordaintzen laguntzen du.

Mujeres por Africa Fundazioa (MxA) irabazi-asmorik gabeko erakundea da, eta bertako emakumeen bidez Afrikan garapena sustatzea du helburu. MxAk proiektuak bultzatzen ditu lidergoaren, hezkuntzaren eta ikerketaren, osasunaren, garapen ekonomikoaren eta kulturaren arloetan, eta hori guztia berdintasunaren ikuspegitik, uste osoa izanik berdintasuna dela gizartea eraldatzeko faktorerik boteretsuena. Mujeres por África Fundazioarentzat «ezagutza da gaur egun garapenaren eta aurrerapenaren oinarria». Ikerketa zientifiko eta teknikoak, beraz gure gizarteen sare sozial, ekonomiko eta ekoizlean oinarrizko rol bat bete behar du. Egun Afrikarentzat erronka bat da, herritarren artean aberastasuna eta etekinak banatzeko, ustiaketa justu eta begirunezko bat, eta, horretarako, beharrezkoa da zientzia, ikerketa eta berrikuntza izatea. Eta bide horretan emakumeek izan nahi dute eta egon behar dute».,