GGLAK berretsi egiten du MUGI-ren tarifen %50eko deskontuen luzapena 2023 osorako, eta konpromisoa hartzen du tarifak sei hilabetetan hobarietarako neurri berrien ezarpena aztertzera

Gipuzkoako Garraioaren Lurralde Elkarteak berretsi egin du ITG Batzordeak azaroaren 29an hartutako erabakia. Batzorde horrek aho batez onartu zuen MUGIn dauden beherapenen gaineko % 50eko beherapena 2023. urte osoan luzatzea. Beherapen bereziko neurri hori irailaren 1etik dago indarrean.

2023. urte osorako salbuespenezko neurriak, MUGI sistemari lotuta dagoen onuren eta deskontuen sisteman sakontzen du. Sistema hori gizarte-sistema bat da, bidezkoagoa, erabileraren araberako deskontu progresiboak kontuan hartzen dituena eta errentari lotuta dagoena. Beste lurralde batzuetan, aldiz, % 50 neurri orokorra da erabiltzaile guztientzat.

2023. urte osoan luzatzeko neurria Gipuzkoako Garraio Agintaritzaz bestelako erakunde batzuek bermatzen dute, hala nola Eusko Legebiltzarrak. Izan ere, azaroaren 24ko 80/2022 Legez besteko Proposamenean, talde guztien aldeko botoa eman zuen, VOXena izan ezik, 2023. urte osoan Euskal Autonomia Erkidegoko garraio publikoan % 50eko deskontuak egiteko neurri horren alde.

Tarifen akordioari erantsi zaion legez besteko proposamenak, Eusko Jaurlaritzak proposatuta, honako eduki hau ezartzen du:
Eusko Legebiltzarrak Eusko Jaurlaritzari eskatzen dio 2023. urtera arte luza ditzala euskal herritarrek garraio publikoan jasotzen dituzten % 50eko deskontuak. Laguntza horiek 6 hilabeteren buruan ebaluatuko dira, eta horiek eragin zituzten baldintzak betetzen diren ala ez aztertuko da.  

Rafaela Romerok, GGLAko lehendakariak, eskerrak eman ditu Legebiltzarreko indar politiko gehienen aldetik proposamenari emandako laguntzagatik. “Politikoki partekatzen dugun albiste ona da % 50eko beherapena mantentzeko eta erakunde eskudun bakoitzak baliabideak jartzeko beharra, deskontu horiek herritarrentzako eskubide bihur daitezen”.

Eusko Legebiltzarraren erabaki horrek sei hilabete igaro ondoren egin beharko den berrikuspenari egiten dio erreferentzia, prezio altuen ondorioz egungo krisi ekonomiko eta soziala gertatzen den ala ez baloratzeko. Romerok horri buruz zehaztu duenez, benetan garrantzitsua da herritarrari ziurtasuna eta segurtasuna helaraztea, 2023. urte osorako % 50eko beherapena dela eta horretarako baliabide ekonomikoak ditugula; izan ere, zaila da elikagaien eta erregaien prezio altuen ondorioz egoera zail hori sei hilabetean aldatzea. Herritarrak lasai egotea nahi dut, horri aurre egiteko erabakia eta baliabide ekonomikoak 2023. urte osorako baitira ".

Batzarrak erabaki hori hartu du herritarrei laguntzeko neurri gisa, talde ahulenei arreta berezia eskainiz; izan ere, deskontu horiek MUGI sistemak jada ematen dituenei aplikatzen jarraituko dira. Horrela, Gipuzkoak gizarte-ekitate handieneko eta kolektibo ahulenak babesteko irizpideetan oinarritutako sistema baten garapenean sakontzen jarraituko du: adinekoak, gazteak, langabeak edo DSBE jasotzen dutenak.

GGLAko presidente eta Mugikortasuneko eta Lurralde Antolaketako foru diputatu, Rafaela Romerok adierazi duenez, “2023an mugikortasunaren arloko politiken helburu argia izango da oraindik ere erosahalmenaren, bizilekuaren edo generoaren ondoriozko desberdintasunak ezabatzea, eta egungo inguruabar sozioekonomikoek pertsonei eta familiei laguntzeko ezohiko neurriak 2023. urte osoan luzatzea eskatzen dute”.

Batzarrean aztertutako datuen arabera, 2022an, MUGI sistemak susperraldia finkatu du pandemiaren ondoren, zeinak sistemaren gaitasunak probatu baitzituen erabakiak hartzeko prozesuetan. Lehendakariak egindako balorazioaren arabera, “Gipuzkoako garraio publikoaren kudeaketaren emaitza bikaina izan da, eta egokiak izan direla erakutsi duten politikak izan ditu, betiere herritarrentzat onurak proiektatzeko helburuarekin, bereziki arreta gehien behar duten sektoreentzat. Hori guztia, zerbitzuaren kalitatea zainduta dagoela ahaztu gabe; izan ere, etengabe egiten dira hobekuntzak, gaitasun-eremu guztietan etengabe egiten diren analisi eta kalitate-txostenen ondorioz”.

Irailean – tarifak aplikatzen diren lehen hilabetean, % 50eko deskontuarekin – zifren bilakaerak neurriaren arrakasta bermatzen du, MUGI txartelen eskaeren zifra errekorrekin. Horrela, iraila 14.231 txartel berrirekin itxi zen, 2.000tan gaindituz eskaeren azken errekorra, 2019ko ekitaldiko hilabete berean. Bestalde, bidaiarien metatua ere pandemia aurreko garaiaren oso antzeko zifretara iritsi da. 62.239.264 bidaia 2019an, eta 51.135.572 bidaia 2021ean.

Romerok gogorarazi du, halaber, “Gipuzkoa kasu bakarra garela Euskadin; izan ere, ahalegin handiak egin ondoren, tarifa guztiak txartel bakar batean (MUGI) integratzea lortu duen lurralde bakarra gara. Txartel horrek aukera ematen du deskontu bereziak eta sistemari berari datxezkion hobariak metatzeko, hala nola deskontu progresiboak, hobari sozialak kolektiboei beren errentaren arabera eta transbordoen doakotasunaren arabera, sistemaren ekitatezko eta gizarte-justiziako izaera berretsiz”.

Tarifa berriak MUGIn 2023rako
% 50eko deskontuak aplikatzeari dagokionez, (MUGIn daudenei gehitzen zaizkie), tarteak honela geratzen dira:

•    Bidaien lehen tartea (1etik 20ra), % 48ko deskontu orokorrarekin, % 74ra arte luzatuko da.
•    Bigarren tartean (21etik 50era), deskontua % 58tik % 79ra igaro da.
•    Azken tarteari dagokionez (51 bidaia edo gehiago), beherapenaren ehunekoa % 90etik %95era igo da.

Adibidez, hiriko garraio publikoa 20 aldiz erabiltzen duten pertsonek 0,96 euroko batez besteko tarifa ordaindu beharrean 0,48 ordainduko dute, eta 20 bidaia baino gehiago egiten dituztenek 0,78 eurotik 0,39 eurora igaroko dira.

 

 

Batzar Nagusiek eta Gipuzkoako Udal gehienek eskatuta, MUGI sistemaren tarifak sozialagoak eta merkeagoak izateko zenbait neurri ezartzea erabaki da, hala nola deskontuen laugarren tartea, hobari sozialak handitzea eta kolektibo berriak sartzea.

2023. urte osoan tarifak % 50 jaisteaz gain, sei hilabeteko epean MUGI sistemaren tarifak sozialagoak eta ekonomikoagoak izateko neurriak aztertu eta ezartzea erabaki du Batzarrak, Batzar Nagusiek eta Gipuzkoako udal gehienek hala eskatuta. Horrez gain, laugarren deskontu-tarte bat ezartzea, hobari sozialak handitzea eta kolektibo berriak sartzea ere erabaki du.
Neurri horien ondorioz, ekitate handiagoa dago sisteman. GGLAko presidenteak, Rafaela Romerok, gai horri buruzko iritzia eman du, eta honako hau adierazi du: "Guztiz bat nator laugarren beherapen-tartea ezartzeko eta hobariak jasoko dituzten gizarte-kolektibo berriak (guraso bakarreko familiak, esaterako) sartzeko eskaera honekin. Gure betebeharra da neurri horiek lehenbailehen betetzea, kalteberenei gizarte-hobari handiagoak emateko, eta gure betebeharra da eskaera hori sei hilabete baino lehen betetzea”.
Donostia, Irun, Errenteria, Eibar, Zarautz, Arrasate, Hernani, Tolosa, Lasarte-Oria, Oñati eta Oiartzungo udalek bat egin dute neurri horien eskaerarekin. Baita Gipuzkoako Batzar Nagusiek ere, Foru Aldundiak GGLAn bultza zitzan ebazpena onartu baitzuen.