Aldundiak eta Surfriderrek hitzarmena sinatu dute Gipuzkoako kostaldeko itsas hondakinen prebentzioan aurrera egiteko

José Ignacio Asensio: “Ez dugu ahaztu behar gure itsasoetako eta hareatzetako hondakinen eta itsas plastikoen problematika Gipuzkoak dituen ingurumen-arazo garrantzitsuenetako bat dela”.

José Ignacio Asensio Ingurumen diputatuak eta Florent Marcoux, Surfrider Foundation Europe, -eko zuzendaria denak, lankidetza hitzarmena sinatu dute Gipuzkoako Foru Aldundian, Gipuzkoako kostaldean itsasoko zaborra egotearen inguruan herritarren prebentzio eta kontzientziazioan aurrera egiteko. Hainbat kanpaina egingo dira, Gipuzkoako kostaldean itsasoko zaborrak duen presentziaren azterketa zientifikoa egiteaz gain (boluntarioen parte-hartzearen bidez egina), herritarrei itsasoko zaborrarekin lotutako arazoen berri emateko eta horien prebentzioan jarduteko.

Gipuzkoako Foru Aldundiko Ingurumen Sailak Surfrider-en lana babestu nahi du lankidetza-hitzarmen honen bidez. Hitzarmen horren helburua da itsas inguruneko zaborra prebenitzeko ekintzak indartzea. Horretarako, itsasoko zaborra bildu, karakterizatu eta kuantifikatzeko kanpainak egingo dira, OSPAR protokoloaren arabera, Donostiako Murgita, Zumaiako Inpernupe eta Mutrikuko Burumendi kaletan. Kanpaina horiek lau alditan eginen dira: neguan, udaberrian, udan eta udazkenean.

Era berean, itsasoko zabor-bilketa bi egingo dira, Marine Litter Watch protokolo baten bidez. Protokolo hori Europako Ingurumen Agentziak ezarri zuen. Zaborbilketak  Euskal Kostaldeko Geoparkearen barruan, zehazki Sakonetan eta Baratzarrak-en.

Gainera, abenduan, boluntarioen nazioarteko eguna dela eta, ekitaldi bat antolatuko da, kanpainetan parte hartzen duten boluntarioak aintzatesteko, Gipuzkoako kostaldeko arazoak eta egoera zabaltzeko eta haien prebentziorako ekintzak sustatzeko.

Sentsibilizazio- eta prebentzio-bideak sendotzen jarraitzeko, hitzarmen honen barruan hezkuntza-proiektu bat, “Kosta eta zu”, koordinatzea ere aurreikusten da, ikasgeletara itsasoko zaborraren inguruan egindako lana hurbiltzeko eta gazteenekin arazoa lantzeko dibulgazio-saio ireki bat eginez.

Surfriderrek Gipuzkoako hareatzetan egindako aurreko kanpainan, 5.000 objektu baino gehiago jaso ziren Inpernupe (Zumaia), Murgita (Donostia) eta Burumendi (Mutriku) hondartzetako 12 garbiketetan, hau da, 500 kilo hondakin gutxi gora behera. Gehien aurkitutako produktuak poliestirenoa eta beira izan ziren, ondoren zeramikazko objektuak eta papera/kartoia.

Itsasoko zaborra arazo orokorra da, eta, horri dagokionez, Asensio foru-arduradunak adierazi duenez, “itsas ingurunean dagoen zaborra hazten ari den arazo orokorra da, eta arazoa konpontzeko neurriak hartu behar dira”. Europako Ingurumen Agentziaren (EEA) arabera, urtero 10 milioi tona zabor joaten dira munduko itsaso eta ozeanoetaraEra berean, hondakin horien %20 itsas jardueretan sortzen da, eta gainerako %80 lurretik dator; neurri handi batean, kontzientziazio faltaren ondorioz, kontrolik gabe isurtzen dira ibai-bideetan amaitzen diren hondakinak, eta, azkenean, itsasoetara eta ozeanoetara iristen dira. Gipuzkoan, 2019ko urtarriletik irailera bitartean bakarrik, 491.529 kilo hondakin bildu ziren gure lurraldeko hareatzetan.

Bizkaiko Golkoa ez da atzean gelditzen itsasoko zaborran. Hainbat azterlanetan ikusi denez, itsas zabor flotatzailearen dentsitateak hektareako Europako gainerako eskualdeek baino balio handiagoak ditu, 2,03 zati hektareako dataurekin.

Gipuzkoako Foru Aldundiko Ingurumen Saila LIFE LEMA programa europarrean ari da lanean 2016. urteaz geroztik. Programa horren bidez, ur gaineko itsasoko zaborrak eraginkortasunez kudeatzen laguntzen du, Gipuzkoan eta Pirinio Atlantikoetan hondakin horien 100 tona bilduz. Proiektu hau Gipuzkoako Foru Aldundia buru duten 6 bazkidek osatzen dute.

2014az geroztik, Donostiako Surfrider Foundation Europe lurralde-bulegoak itsas zaborrak bildu, karakterizatu eta kuantifikatzeko kanpainak egiten ditu, Gipuzkoako OSPAR protokoloaren arabera, zehazki, Donostiako Murgita, Zumaiako Inpernupe eta Mutrikuko Burumendi kaletan. Kanpaina horiei esker, Gipuzkoako kostaldean boluntarioekin egiten den itsas zaborraren presentziari buruzko azterketa zientifiko bat egiteaz gain, itsasoko zaborrarekin lotutako arazoei buruzko ezagutza helaraz diezaiekegu, eta prebentzioa landu.