Protokoloa bazterketa egoeran edo arriskuan dauden pertsonen enplegagarritasuna hobetzeko

Eusko Jaurlaritzako Enplegu eta Gizarte Politiketako sailburu Beatriz Artolazabalek eta Gipuzkoako diputatu nagusi Markel Olanok gaur arratsaldean sinatu dute, foru jauregian, Gipuzkoako lurraldean gizarte bazterketa egoeran edo arriskuan dauden pertsonen enplegagarritasuna hobetzeko protokoloa, zeinaren bidez optimizatu ahal izango baita Elkar-EKIN 2016-2020 gizarteratze planaren estrategia. Protokoloaren jardun esparruen artean daude, besteak beste, kualifikazio baxua duten 16 eta 23 urte bitarteko gazteen gizarteratzea eta lanbideratzea edo gizarteratzeko enpresak sortzea eskualde mailan. 

Foru erakundearen helburua denez Gipuzkoa «Europan erreferente» bilakatzea «berdintasun politikei» dagokienez, ezinbestekoa da «elkarrekin diseinatzea estrategia global bat», helburutzat izango duena «ahultasun sozialeko» egoeran dauden pertsonen «enplegagarritasuna lortzea». Hala adierazi du diputatu nagusiak, eta azpimarratu du gaur sinatutako protokoloak aukera emango duela gizarte zerbitzuen eta enpleguaren arloko politikak eta sistemak «hobeto eta gehiago koordinatzeko», askotariko tresnen arteko sinergia bilatuz, hala nola, diru-sarrerak bermatzeko prestazioak, enplegu politika aktiboak, gizarte laguntza eta esku-hartze komunitarioa. Halaber, gaineratu du protokoloari esker, ahalko direla indartu «bai proaktibitatea bai lankidetza» pertsona guztiak modu «aktibo eta parte hartzailean» gizarte- eta ekonomia-egituran sartu daitezen.

Ideia horretan sakonduz, Artolazabalek adierazi du protokolo honen beste helburu estrategiko bat dela esku-hartze «eredu komun» bat garatzea, ezagutzaren «kudeaketa eta berrikuntza» sustatzea, eta Gizarte Inklusiorako Euskal Sistemaren «barne artikulazioan» aurrera egitea. Horri dagokionez, Artolazabalek nabarmendu du gizarte zerbitzuen euskal sistemaren, enplegukoaren eta diru-sarrerak bermatzekoaren artean dauden mugak «argitzeak» aukera emango duela esku-hartzea zentratzeko pertsonen arazoen «tratamendu indibidualizatuan», eta baita «esku-hartze komunitarioan» nahiz «parte hartzearen eta inklusio sozialaren sustapenean» ere.

Horrela, jarduteko protokolo orokor berri honen harira, Enplegu eta Gizarte Politikako Saila, Lanbide eta Gipuzkoako Foru Aldundia lankidetzan jardungo dira, kualifikazio baxua duten, emantzipazio prozesuan dauden eta babes sozialeko sistematik irteten diren 16 eta 23 urte bitarteko gazteen enplegagarritasuna eta gizarteratzea hobetzen lagunduko duten ekintzetan.

Protokoloaren argitan, orobat, eskualde mailako zerbitzuen sare integratuak sortuko dira, gizarteratzea eta lanbideratzea lantzeko. Horretarako, hainbat programa garatuko dira, hala nola enplegu eta formazio anezkak, eskualdeko agentzien laguntzarekin. Bestalde, lurraldean gizarteratze enpresak sortzea bultzatuko da, eta bideragarritasun azterketak egingo dira. Enplegu lagunduko jarduketak ere sustatuko dira.

Sinatu berri den protokoloa 2021eko abenduaren 31 arte egongo da indarrean, nahiz eta beste lau urtez luzatu daitekeen, eta haren bidez, Lanbide eta Gipuzkoako Foru Aldundia lankidetzan jardungo dira, baita ere, beste esparru hauetan: tokiko enpresak prestakuntza zentroetara gerturatzeko ekimenak laguntzen; Gipuzkoako talentua Gipuzkoa Talent estrategiaren barruan sustatzen; STEM bokazioak (zientziarekin eta teknologiarekin lotutako ikasketak) sustatzen Lurraldeko ikastetxetako bigarren hezkuntzako ikasleen artean; Lurraldeko negozio txiki eta ertainen erreleboa errazten; inklusiorako prestakuntza prozesuak eta Gipuzkoako sektore estrategikoen beharrak (elektromugikortasuna, zibersegurtasuna, zahartzea eta gastronomia digitala) lerrokatzen; eta eskualde mailan, eragileen artean hausnarketa estrategikoak sutatuko ditu, ekonomiari eta etorkizuneko enpleguari buruzkoak.

Era berean, protokolo honek, batetik, jarraipen batzorde bat edukiko du, protokoloaren helburuekin eta jarduketa esparruekin bat datozen proiektu zehatzak aztertzeko; eta, bestetik, urteko jarduketa plan bat izango du, zeinak ekitaldi bakoitzean egin beharreko proiektuak eta jarduketak, gastuen aurrekontua eta, hala balegokio, diru sarrerena bilduko baititu.

Gizarte kohesioa indartzea

Beatriz Artolazabalek adierazi du ekimen honen sorburu den 2017-2021 Gizarteratzeko IV. Euskal Planak «oinarrizko tresna» bat eskaintzen duela gizarteratzearen inguruko euskal politikak antolatzeko eta egituratzeko, zehazki, «erakundeon artean gizarte kohesioa handitzeko eta desberdinkeriaren aurka egiteko». Plana sailen artekoa da, hau da, Eusko Jaurlaritzako sail guztien eskumenekoa. Hori dela eta, jarduketak jasotzen ditu hainbat eremutan, besteak beste, hezkuntza, enplegua, osasuna, gizarte-zerbitzuak, lana eta etxebizitza. Sailburuak erantsi du plan hori «erakunde artekoa ere badela», izan ere, lanketaren fase guztietan Gizarteratzeko Erakundeen arteko Batzordeak onartu du, zeinean Foru Aldundiek, Udalek –Eudelen bitartez- eta Eusko Jaurlaritzak parte hartzen duten. 

Diputatu nagusiaren hitzetan, gure lurraldean, produkzio eredu sendo bat sortzeaz gain, «enplegu gehiago eta hobea sortzeko gai izan behar dugu, eta, batez ere, aktibatzeko aukerak sortu behar ditugu, lan merkatutik urrunen dauden pertsona horientzat». Horri dagokionez, gogorarazi du ekonomiaren suspertzea errealitate bat dela dagoeneko («desberdintasun maila neurtzen duen GINI indizea 25,3ra jaitsi da Gipuzkoan, 28 kideko Europako 30,8 puntuen eta Espainiako 34,5 puntuen azpitik oso), baina «gizarteratzearen alde lanean jarraitu behar dugula», zeren eta errealitate bat da, baita ere, pobrezia edo bazterkeria kasu larrienak kronifikatzen ari direla. Ondoren, adierazi du Gipuzkoan langabezian dauden 30.000 pertsonetatik erdia inguru iraupen luzeko langabetuak direla; gazteen arteko langabezia tasa oso altua dela; eta emakumeari bidegabe zigortzen dion soldata arraila dagoela.

Amaitzeko, Olanok adierazi du Eusko Jaurlaritzarekiko lankidetza hau «oso garrantzitsua dela», aukera ematen baitu Gizarteratzeko Euskal Planarekin eta Enplegu Plan Estrategikoarekin lerrokatzeko, eta, horrela, «enplegu inklusiboaren aldeko apustua egin eta Gipuzkoan kohesio soziala indartzeko». «Eta, noski, gure lana hirugarren sektorearekin, enpresekin, sindikatuekin eta Gipuzkoako udalekin lankidetza estuan egin behar dugu», azpimarratu du. «Izan ere, bakarrik esparru lokaletik abiatuta izango gara gai aktibazio eta inklusio politika eraginkorrak abian jartzeko».

Protokoloaren bidez optimizatu ahal izango da Elkar-EKIN 2016-2020 gizarteratze planaren estrategia